“Κρίση, φτώχεια, ανεργία, αυτοκτονία”

Γράφει: Ειρήνη Χατζηαναγνώστου *

Αυτή είναι η πραγματικότητα του 2012. Και είναι η σκληρή και σκοτεινή πλευρά της ζωής. Κάθε μέρα πλέον ακούμε και για μια αυτοκτονία.  Συνέβαινε το ίδιο και μερικά χρόνια πριν; Φυσικά και όχι, πράγμα που μας διαβεβαιώνει πως η παρούσα κατάσταση στην Ελλάδα έχει επηρεάσει πολύ αρνητικά την ψυχολογική κατάσταση των πολιτών της. Μια ματιά στα νούμερα είναι σοκαριστική. Οι καταγεγραμμένες αυτοκτονίες έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με την προ της κρίσης περίοδο, φτάνοντας σήμερα στο επίπεδο των 6 ανά 100.000 κατοίκους, ενώ και οι απόπειρες αυτοκτονίας ακολουθούν τον ίδιο αυξανόμενο ρυθμό. Είναι αξιοσημείωτο ότι το ποσοστό των αυτοκτονιών ανεβαίνει ταυτόχρονα με το ποσοστό της ανεργίας.

Ξέρουμε, χρόνια τώρα, ότι σε περιόδους οικονομικών κρίσεων, αυξάνεται το ποσοστό των αυτοκτονιών. Οι στατιστικές μας λένε ότι ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των ανθρώπων που αυτοκτονούν, είναι άρρωστοι, πάσχουν από ψυχική ή σωματική διαταραχή. Ένα άλλο ποσοστό όμως ανήκει στην κατηγορία αυτών που δεν είναι σωματικά ή ψυχικά άρρωστοι, αλλά που ξαφνικά, έχασαν τα πάντα.  (Κλείνοντας θα επιστρέψω στο «έχασαν τα πάντα»). Δεν έχασαν μόνο τα λεφτά τους, έχασαν, κυρίως, την υπόληψή τους, το κύρος, το “πρόσωπο”, που είχαν στην κοινωνία. Μπορούμε να προσθέσουμε και το αυτονόητο, ότι έχασαν και τον αυτοσεβασμό τους, αφού αυτοκτόνησαν…

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Εταιρεία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας μας φανερώνει ότι 7 στους 10 Έλληνες βρίσκονται στα όρια της κατάθλιψης λόγω οικονομικής κρίσης. Και αυτό μπορεί να γίνει ακόμα πιο κατανοητό, αν σκεφτούμε το πως επηρεάζουν ψυχολογικά τον άνθρωπο η μείωση μισθών και η ανεργία. Ίσως τα παρακάτω σας δώσουν μια ιδέα. Ίσως κάποιοι από εσάς να τα βιώνετε ήδη. Οι περισσότεροι άνθρωποι απογοητεύονται ότι δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, νιώθουν φόβο και αβεβαιότητα για το μέλλον, εκνευρισμό, κατάθλιψη, δυσφορία, υπάρχουν έντονες συγκρούσεις μέσα στις οικογένειες, δεν βλέπουν καμία ελπίδα στο μέλλον, έχει μειωθεί η ερωτική τους διάθεση, βιώνουν έντονο και συνεχές άγχος και ,δυστυχώς, υπάρχει μεγάλη αύξηση στην κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ.

Τα νέα σε ηλικία άτομα, που δεν εργάζονται, κινδυνεύουν πολύ περισσότερο στο να εκδηλώσουν κάποια ψυχική ασθένεια σε σχέση με άτομα που έχουν εργασία, ενώ τα άτομα με μεγάλα χρέη κινδυνεύουν 2-3 φορές περισσότερο να εκδηλώσουν κατάθλιψη, ή κάποια άλλη ψυχική ασθένεια, συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό. Οι νέοι έχουν πάψει να ονειρεύονται. Δεν υπάρχει μέλλον γι’ αυτούς. Κι αν αυτό δεν είναι κόστος, τότε ποιο είναι;

Πέρα από την ηλικία των ανθρώπων που οδηγούνται στην αυτοκτονία, υπάρχει και ο παράγοντας του φύλου Αν κάνετε μια αναδρομή στις αυτοκτονίες που έχετε ακούσει τον τελευταίο μήνα, με έκπληξη θα διαπιστώσετε ότι σε πολύ μεγάλο ποσοστό είναι άντρες. Μια πιθανή εξήγηση σε αυτό είναι ότι οι άντρες ταυτίζονται με τη δουλειά τους. Ταυτίζουνε την ύπαρξη τους με την οικονομική και κοινωνική τους επιτυχία. Έτσι, η οικονομική καταστροφή τους ή η κατάσταση της ανεργίας τους οδηγεί στην απόγνωση, στην απελπισία και στη συνέχεια στην αυτοχειρία. Οι γυναίκες δεν ταυτίζονται με τη δουλειά τους και γι’ αυτό αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις με περισσότερη υπομονή.

Πέρα από το ότι είναι άντρες οι περισσότεροι που οδηγούνται στην αυτοκτονία, είναι και άνθρωποι νεόπλουτοι. Δεν είναι λίγες οι αυτοκτονίες επιφανών επιχειρηματιών που έχουμε ακούσει τον τελευταίο χρόνο. Η ζωή αυτών των ανθρώπων ήταν τα λεφτά τους, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο κάθε συναισθηματικό κενό καθώς και την έλλειψη της ουσιαστικής ευτυχίας στη ζωή τους. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Χάνοντας τα χρήματα τους ή έχοντας πάρα πολλά χρέη στα οποία δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, να τους απομένει εν τέλει μόνο το κενό. Επόμενο βήμα γι’ αυτούς; Να δώσουν τέλος στη ζωή τους.

 Σε ένα άρθρο που πραγματεύεται το ζήτημα της αυτοκτονίας, δεν μπορεί να μην γίνει αναφορά στην αυτοκτονία του συνανθρώπου μας στο Σύνταγμα. Ωστόσο θεωρώ πως αποτελεί  εξαίρεση. Ήταν μια συμβολική- πολιτική αυτοκτονία, που ευχόμαστε να μην ακολουθήσουν κι άλλες.

Κλείνοντας, επιστρέφω σε αυτό που ανέφερα παραπάνω: «οι άνθρωποι τα έχασαν όλα επειδή έχασαν τη δουλειά τους». Συμφωνείτε όμως εσείς μ’ αυτό; Άμα χάνεις τα λεφτά σου, δεν τα χάνεις όλα. Έχεις την ίδια τη ζωή σου, έχεις τις εμπειρίες και τις γνώσεις σου, έχεις φίλους και συγγενείς που συμπάσχουν μαζί σου και θα σε βοηθήσουν, αν βέβαια βοηθήσεις κι εσύ τον εαυτό σου. Έχεις και τη δύναμη να ξαναρχίσεις από την αρχή. Ή μήπως δεν την έχεις; Αυτή είναι τελικά η μεγάλη διαφορά των ανθρώπων που αυτοκτονούν από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Η αυτοκτονία γι’ αυτούς αποτελεί τη μοναδική λύση που μπορούν να σκεφτούν για τα προβλήματα τους. Μήπως είναι όμως μια λύση αδυναμίας και όχι μια δυναμική, κατά μέτωπο αντιμετώπιση των προβλημάτων; Νιώθουν αδύναμοι, αβοήθητοι και σε ένα αδιέξοδο από το οποίο μόνον η αυτοκτονία μπορεί να τους βγάλει. Μέσα στην απελπισία και την απόγνωση τους δεν μπορούν να σκεφτούν άλλες πιθανές λύσεις.

Αν είσαι ένας από τους ανθρώπους που η σκέψη του κατακλύζεται από σκέψεις αυτοκτονίας σαν τη μοναδική λύση στα προβλήματα σου, ή αν κάποιος από εσάς έχει στο περιβάλλον του ανθρώπους που κάνουν αυτοκτονικές σκέψεις και φοβάστε μήπως θέσουν τέλος στη ζωή τους, ζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό. Υπάρχει και η «Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία» που λειτουργεί από το Υπουργείο Υγείας. Το τηλέφωνο είναι  801 801 9999 και λειτουργεί Δευτέρα- Παρασκευή 9:00- 21:00.

Ίσως όλο αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία μας τώρα, να είναι η ευκαιρία για επαναδιαπραγμάτευση των χαμένων ηθικών αξιών μας. Μια ευκαιρία να αναρωτηθούμε όλοι μας τι αξίζει περισσότερο σ’ αυτή τη ζωή!

—————————–

*Η Χατζηαναγνώστου Ειρήνη εργάζεται  ως ιδιώτης Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια στο δικό της Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας, “Ψυχή και Λόγος”,  Καβέτσου 13 Μυτιλήνη (τηλ. 2251104284)   και ως Σύμβουλος Ψυχολόγος στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας της Μυτιλήνης. 
Η κα Χατζηαναγνώστου  Ειρήνη αρθρογραφεί κάθε Παρασκευή στο Lesvosnews
Διαβάστε  εδώ  όλα τα  άρθρα της   Ειρήνης Χατζηαναγνώστου στο Lesvosnews