Επικίνδυνα τρόφιμα στο τραπέζι μας

Επικίνδυνα τρόφιμα πλούσια σε νικέλιο και χρώμιο φαίνεται ότι καταναλώνουν, μεταξύ άλλων οι έλληνες. Τρόφιμα βολβοί, όπως πατάτες, κρεμμύδια και καρότα που καλλιεργούνται σε περιοχές με ρυπασμένο υδροφόρο ορίζοντα, μολύνονται με υψηλές συγκεντρώσεις νικελίου και χρωμίου που καταλήγουν στο στομάχι μας.
Μια τέτοια περιοχή, είναι η ευρύτερη κοιλάδα του Ασωπού όπου καλλιεργούνται μεγάλες ποσότητες από τα τρόφιμα αυτά άλλα κι άλλες περιοχές όπου έχει εντοπιστεί βιομηχανική ρύπανση κι έχει επιβεβαιωθεί η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα από τις αρμόδιες αρχές.
Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ειδική μελέτη του Εργαστηρίου Χημείας Τροφίμων του Πανεπιστημίου Αθηνών που ανακοινώθηκε στα πλαίσια του 3^ου Διεθνούς Συνεδρίου για την διαχείριση των επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων που έγινε τις προηγούμενες ημέρες στα Χανιά.

Σε προηγούμενες μελέτες της ίδιας ομάδας, είχε αποδειχθεί ότι τα βαρέα μέταλλα μπορούν να περάσουν από το ρυπασμένο νερό άρδευσης στα τρόφιμα – βολβοί. Είναι όμως η πρώτη φορά που το φαινόμενο ποσοτικοποιήθηκε. Μάλιστα, η ίδια ομάδα είχε συγκρίνει τρόφιμα από την Βοιωτία κι άλλες περιοχές της χώρας, εντοπίζοντας πολύ υψηλές συγκεντρώσεις νικελίου και χρωμίου σε αυτά που καλλιεργούνταν στην πρώτη περιοχή.
Η Πολιτεία αν και διαπίστωσε την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα θέτοντας αυστηρά μέτρα στις βιομηχανίες του Ασωπού και δίνοντας καθαρό νερό μέσω της ΕΥΔΑΠ για ύδρευση, ωστόσο άφησε στην τύχη τους, τους αγρότες της περιοχής που συνεχίζουν, χωρίς να έχουν φυσικά και την παραμικρή ευθύνη για αυτό, να καλλιεργούν τρόφιμα με νερό που έχει μολυνθεί από την χρόνια βιομηχανική ρύπανση της περιοχής.
Κι αν ορισμένοι επιχείρησαν να πείσουν ότι η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα δεν επηρεάζει την καλλιέργεια των τροφίμων, έρχεται τώρα το Πανεπιστήμιο Αθηνών για να τους διαψεύσει.
Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, τα κρεμμύδια που καλλιεργούνται με ρυπασμένο νερό εμφανίζουν έως και 99% αύξηση στις συγκεντρώσεις νικελίου και χρωμίου και κατά 26% στις πατάτες.
Οι μελετητές του Πανεπιστημίου σχεδίασαν ένα πειραματικό θερμοκήπιο στο οποίο προσομοίασαν τις πραγματικές καλλιεργητικές συνθήκες που επικρατούν σε περιοχές με ρυπασμένο υδροφόρο ορίζοντα.
Χρησιμοποίησαν έξι πειραματικές σειρές όπου το αρδευτικό νερό περιείχε νικέλιο και χρώμιο σε έξι διαφορετικές συγκεντρώσεις, από 0 έως και 250 μg/l.
Συγκεκριμένα, καλλιέργησαν σε θερμοκήπιο καρότα, πατάτες και φρέσκα κρεμμύδια για 4 μηνες. Η καλλιέργεια των φυτών έγινε σε χώμα μη ρυπασμένο στο παρελθόν από βαρέα μέταλλα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα φρέσκα (πράσινα) κρεμμύδια τα οποία ποτίστηκαν με διάλυμα 250 μg/l χρωμίου και νικελίου είχαν στατιστικά σημαντική αύξηση στο νικέλιο κατά 99% (p=0.021) στα φύλλα και 64% (p=0.047) στον κορμό. Επίσης, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση κατά 26% (p=0.023) στα επίπεδα νικελίου στις πατάτες που είχαν ποτιστεί με διάλυμα 20 μg/l χρωμίου και νικελίου.
Στα συμπεράσματα της μελέτης αναφέρεται ότι «το εν λόγω βαρύ μέταλλο (νικέλιο) μπορεί να περάσει σε στατιστικά σημαντικό βαθμό από το νερό άρδευσης στο παραγόμενο τρόφιμο-βολβό και άρα να επιμολύνει στατιστικώς σημαντικά την διατροφική μας αλυσίδα.»
Οι μελετητές εκφράζουν την ελπίδα ότι τα αποτελέσματα των ερευνών τους θα αποτελέσουν χρήσιμο υλικό για τα όργανα της Πολιτείας ώστε να προχωρήσουν άμεσα σε πλήρη μελέτη-αξιολόγηση της διατροφικής επικινδυνότητας των εν λόγω τροφίμων και όπου κριθεί αναγκαίο, σε άμεσα μέτρα παροχής καθαρού αρδευτικού νερού ώστε να σταματήσει περαιτέρω επιμόλυνση της διατροφικής αλυσίδας.
Κασσιανός Τζέλης