Σάββατο 22 Απριλίου 2023

Οκτώ χρόνια μετά το 2015 Οι επικείμενες εκλογές μέσα στο καθεστώς που έφτιαξαν τα μνημόνια

Newsroom Ipaidia 19/04/2023 - 10:31 *Ανανέωση 20/04/2023 - 21:39 «Συναγερμός» από την ΟΙΕΛΕ για την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στις Πανελλήνιες Αναλυτικά η ανακοίνωση: Καμπανάκι κινδύνου για το δημόσιο αγαθό της Παιδείας Στην εκπαιδευτική επικαιρότητα των τελευταίων μηνών πρωταγωνιστούν διάφορα θέματα μεγαλύτερης ή μικρότερης σημασίας («αξιολόγηση» εκπαιδευτικών, επιλογές διευθυντικών στελεχών, πίνακας ΑΣΕΠ κ.λπ.). Περνούν όμως στα ψιλά (ή μάλλον καταγράφονται σε σελίδες του οικονομικού ρεπορτάζ) τεκτονικές αλλαγές που φαινομενικά αφορούν αποκλειστικά στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, όμως θα έχουν δραματική επίπτωση στο σύνολο του χώρου της Παιδείας τα επόμενα χρόνια. Advertisement Πρόκειται για την καταγραφή μεγάλης αύξησης επενδύσεων τόσο στην τυπική όσο και στην μη τυπική ιδιωτική εκπαίδευση (εξαγορά του ομίλου «ΑΚΜΗ», Κολλέγιο και CGS στο «Λάμδα» Ελληνικού, ίδρυση νηπιαγωγείου και δημοτικού από το Pierce, επέκταση των Εκπαιδευτηρίων Δούκα κ.λπ.), αλλά και για την απόπειρα εισβολής hedge funds στο χώρο τα τελευταία δύο χρόνια, όπως πληροφορούμαστε στην ΟΙΕΛΕ. Θα παρατηρήσει κάποιος: αφού ήδη υπάρχει ιδιωτική εκπαίδευση, γιατί ενοχλεί η επέκτασή της; Η απάντηση εδώ σχετίζεται με την απουσία σοβαρής κρατικής εποπτείας στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, η οποία κατά τη δική μας εκτίμηση είναι εσκεμμένη. Όπως μονότονα επαναλαμβάνουν η ΟΙΕΛΕ και το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ από το 2011 και μετά, βρίσκεται σε διαδικασία ένα σχέδιο αντικατάστασης της δημόσιας εκπαίδευσης από ημι-ιδιωτικές και ιδιωτικές μορφές παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, το οποίο προωθείται από συγκεκριμένους πολιτικοοικονομικούς κύκλους. Οι στοχευμένες νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών αφορούν στην απορρύθμιση του χώρου της ιδιωτικής εκπαίδευσης και στην υποβάθμιση της δημόσιας (καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και ενίσχυση των κολλεγίων, νόμοι Αρβανιτόπουλου-Κεραμέως για τα ιδιωτικά σχολεία, κατηγοριοποίηση δημόσιων σχολείων μέσω «αξιολόγησης» κ.λπ.) και δεν είναι τυχαίες. Λειαίνουν το έδαφος για μια εκπαιδευτική δυστοπία, όπου ένα κοινωνικό αγαθό θα γίνει εμπορεύσιμο είδος για λίγους και εκλεκτούς, επιστρέφοντας την χώρα στην εκπαιδευτική τραγωδία των δεκαετιών του ’50 και του ΄60 (πριν την μεταρρύθμιση Παπανδρέου-Παπανούτσου), με τα παιδιά των πολλών – των μη προνομιούχων – να μην έχουν πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση και να καταλήγουν σε τραγικά αμειβόμενες θέσεις εργασίας ή στη μετανάστευση, πράγμα που ήδη συμβαίνει ως έναν βαθμό. Ήδη ορισμένα ιδιωτικά σχολεία, κυρίως στην ανώτερη δευτεροβάθμια, λειτουργούν ως φροντιστήρια εφαρμόζοντας δικό τους πρόγραμμα και καταπατώντας κάθε έννοια εκπαιδευτικής νομιμότητας (απουσίες, αδιαφάνεια στην έκδοση βαθμολογιών, στη διαδικασία εξετάσεων κ.λπ.) δίνοντας μια γεύση του τι θα ακολουθήσει, αν (όταν) η ιδιωτική εκπαίδευση απεξαρτηθεί πλήρως από την κρατική εποπτεία. Πολλοί δε εκπαιδευτικοί στα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν πλέον – από το 2019 κι έπειτα – σε καθεστώς εργοδοτικής τρομοκρατίας (ήδη το 30% των συναδέλφων έχει αποχωρήσει μέσα σε 2 μόλις χρόνια!), γεγονός που καθιστά την εφαρμογή της νομοθεσίας ακόμη πιο δύσκολη. Πανελλήνιες 2023 – Προσοχή: Τι πρέπει να ξέρετε για 10%, ειδικά μαθήματα, ΤΕΦΑΑ, στρατιωτικές σχολές Η διεθνής παρέμβαση για την ανάσχεση του φαινομένου της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης Το φαινόμενο που παρατηρείται στην Ελλάδα δεν είναι μοναδικό. Καταγράφεται κυρίως σε χώρες φτωχές ή αναπτυσσόμενες που εφαρμόζονται σκληρές, νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικά χρόνια πριν, το 2015, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRC) του ΟΗΕ, σε θεμελιώδη απόφασή του, καλεί επειγόντως τα κράτη-μέλη του να προβούν σε άμεσες νομοθετικές ενέργειες εποπτείας και ρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης, ώστε να καταπολεμηθούν οι καταστροφικές συνέπειες της χωρίς όριο ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης του εκπαιδευτικού αγαθού. Η ανησυχία του Συμβουλίου προήλθε από έρευνες που είχαν πραγματοποιήσει εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ και οργανώσεις της Κοινωνίας των πολιτών σε μεγάλο αριθμό χωρών, σύμφωνα με τις οποίες η λειτουργία της ιδιωτικής εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των κερδοσκοπικών σχολείων χωρίς εποπτεία και θεσμικό πλαίσιο προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για την Παιδεία και δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής αδικίας και αποκλεισμού για τους φτωχότερους πολίτες. Ανάλογες παρεμβάσεις έγιναν κι από άλλους διεθνείς φορείς, όπως η UNESCO, ενώ η Education International, η Διεθνής Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία των Εκπαιδευτικών, εκτιμά ότι η αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης υπονομεύει το δικαίωμα στην Παιδεία για όλους. Τι έλεγαν ΟΙΕΛΕ και ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ – Η πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας ενάντια στην εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης Η πρώτη κρίσιμη σύγκρουση για το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης έγινε το 2011, όταν ο ΙΟΒΕ (το think tank του ΣΕΒ) εξέδωσε «χορηγούμενη» έρευνα για το Σύνδεσμο Ιδιοκτητών ιδιωτικών Σχολείων στην οποία καταγράφηκαν δύο «συμπεράσματα»: 1) Η ανάγκη απομάκρυνσης της κρατικής εποπτείας από την ιδιωτική εκπαίδευση και 2) Η …ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων από το κράτος μέσω των κουπονιών (vouchers). Όπως όλοι γνωρίζουμε, το πρώτο ήδη έχει επιτευχθεί, για το δεύτερο φοβούμαστε ότι θα έχουμε εξελίξεις, εφόσον η ίδια πολιτική στην εκπαίδευση συνεχιστεί. Η άμεση και κοινή παρέμβαση της ΟΙΕΛΕ και του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, εν μέσω εκκίνησης της εφαρμογής των μνημονίων, προκάλεσε κοινωνική και οργή και αναγκαστικά τα σχέδια για τα vouchers, που θα διέλυαν το δημόσιο σχολείο, «πάγωσαν». Ο αείμνηστος Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ Μιχάλης Κουρουτός είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά ότι «είναι αδιανόητο το κράτος, την ώρα που περικόπτει μισθούς και συντάξεις και συζητείται ακόμα και η εκποίηση κρατικής περιουσίας, να χρηματοδοτεί παράλληλα μια συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρηματιών». Η ψήφιση του νόμου Αρβανιτόπουλου το 2014 που έφερε την πλήρη απορρύθμιση στην ιδιωτική εκπαίδευση και η σκλήρυνση της στάσης της ΝΔ σε θέματα Παιδείας (σε αντιδιαστολή με την πολιτική της εποχής Γιαννάκου) προκάλεσε πρόσθετη ανησυχία. Η ΟΙΕΛΕ θεώρησε (και εξακολουθεί να θεωρεί) ότι το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, που θίγει κυρίως το δημόσιο σχολείο και τα παιδιά των μη εχόντων, πρέπει να είναι κοινή υπόθεση του συνόλου του εκπαιδευτικού κινήματος. Για το λόγο αυτό, ανέλαβε μια Πρωτοβουλία για την ανάγκη καταπολέμησης της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με τις ΔΟΕ και ΟΛΜΕ. Ταυτόχρονα, το 2020, ανέλαβε με 45 Εργατικά Κέντρα όλης της χώρας μια Πρωτοβουλία για την Παιδεία, ώστε να καταργηθεί η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής για τα πανεπιστήμια και να υπάρξει δημόσιος έλεγχος των εξετάσεων σε ιδιωτικά σχολεία. Τι μέλλει γενέσθαι Οι επιχειρηματικές δυνάμεις που ορέγονται το φιλέτο της Παιδείας έχουν διπλή στόχευση. Αφενός στην επέκταση της τυπικής ιδιωτικής εκπαίδευσης (από νηπιαγωγείο ως Λύκειο) από το ισχνό (κατά την εκτίμησή τους) 7% σε επίπεδα Κύπρου (πάνω από 20%), αφετέρου στην αντικατάσταση του δημόσιου Πανεπιστημίου από ιδιωτικές δομές. Φυσικά, όλα αυτά τα επιδιώκουν υπό ένα ανεξέλεγκτο καθεστώς κι όχι υπό καθεστώς ισχυρού κρατικού ελέγχου, όπως ισχύει, πχ, στη Γερμανία, στη Γαλλία ή στις σκανδιναβικές χώρες, όπου βέβαια το ποσοστό είναι πολύ χαμηλό. Κεντρικός στόχος είναι η αναπαραγωγή των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων με την απονομή τίτλων σπουδών και την πρόσβαση σε πανεπιστημιακή εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας να μην επιτυγχάνεται με την αξία του μαθητή/σπουδαστή, αλλά με τη δύναμη του χρήματος. Η νέα αυτή κατάσταση δεν θα πλήξει μόνο το δημόσιο σχολείο, αλλά και τα πιο μικρά ιδιωτικά που απευθύνονται κυρίως στα μεσαία στρώματα κι έχουν χαμηλότερα δίδακτρα. Προφητικά, το 2014, ο Μιχάλης Κουρουτός είχε μιλήσει για την κατηγοριοποίηση και των ιδιωτικών σχολείων και είχε εκφράσει την απορία του για το γεγονός ότι ο Σύνδεσμος των ιδιοκτητών, ο οποίος εκπροσωπεί κυρίως τα μικρότερα και μεσαία σχολεία, στηρίζει μια πολιτική απόλυτης απορρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Πολιτική που, όπως έλεγε, θα ευνοήσει αποκλειστικά τους μεγάλους «παίχτες» του χώρου και θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε κλείσιμο ή σε εξαγορά πολλών από τα μικρότερα σχολεία. Σχεδόν μια δεκαετία μετά, η προφητεία εκπληρώνεται… Η άποψη της ΟΙΕΛΕ είναι συγκεκριμένη και σαφής. Η κοινωνία και ο κόσμος της εκπαίδευσης πρέπει να ακούσουν το καμπανάκι κινδύνου που εκπέμπεται από την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση. Αν δεν αντιδράσουν άμεσα τα συνδικάτα της εκπαίδευσης, οι γονείς, οι πολίτες, αν δεν αλλάξει η ασκούμενη πολιτική, σύντομα δεν θα υφίσταται δημόσια εκπαίδευση και δημόσιο σχολείο! Η συνολική θέση μας για τον κίνδυνο εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης συμπυκνώνεται στην ομιλία που είχε κάνει ο νυν Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γ. Χριστόπουλος το 2019 στο συνέδριο της ΟΛΜΕ, όπου μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Σήμερα όμως η ανίερη τριάδα «ελεύθερη γονεϊκή επιλογή και voucher – απόσυρση της κρατικής εποπτείας από την εκπαίδευση – τιμωρητική αξιολόγηση» προβάλλεται ιδεολογικά ως συνειδητή επιλογή ορισμένων. Και είναι αυτή ακριβώς η ενδεχόμενη εφαρμογή μιας ακραίας, νεοφιλελεύθερης πολιτικής στο χώρο της εκπαίδευσης που θα πρέπει να μας κινητοποιήσει όλους μαζί. Διότι το διακύβευμα είναι ισχυρό. Είναι η ίδια η ψυχή της Παιδείας, είναι το δημόσιο σχολείο, είναι το μέλλον χιλιάδων παιδιών των φτωχών, των μη προνομιούχων, των εργαζόμενων, των άνεργων».

Διαβάστε περισσότερα: «Βόμβα» για την Παιδεία: «Σύντομα δε θα υφίσταται δημόσιο σχολείο» – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της ΕΒΕ στις Πανελλήνιες
Newsroom Ipaidia 19/04/2023 - 10:31 *Ανανέωση 20/04/2023 - 21:39 «Συναγερμός» από την ΟΙΕΛΕ για την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στις Πανελλήνιες Αναλυτικά η ανακοίνωση: Καμπανάκι κινδύνου για το δημόσιο αγαθό της Παιδείας Στην εκπαιδευτική επικαιρότητα των τελευταίων μηνών πρωταγωνιστούν διάφορα θέματα μεγαλύτερης ή μικρότερης σημασίας («αξιολόγηση» εκπαιδευτικών, επιλογές διευθυντικών στελεχών, πίνακας ΑΣΕΠ κ.λπ.). Περνούν όμως στα ψιλά (ή μάλλον καταγράφονται σε σελίδες του οικονομικού ρεπορτάζ) τεκτονικές αλλαγές που φαινομενικά αφορούν αποκλειστικά στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, όμως θα έχουν δραματική επίπτωση στο σύνολο του χώρου της Παιδείας τα επόμενα χρόνια. Advertisement Πρόκειται για την καταγραφή μεγάλης αύξησης επενδύσεων τόσο στην τυπική όσο και στην μη τυπική ιδιωτική εκπαίδευση (εξαγορά του ομίλου «ΑΚΜΗ», Κολλέγιο και CGS στο «Λάμδα» Ελληνικού, ίδρυση νηπιαγωγείου και δημοτικού από το Pierce, επέκταση των Εκπαιδευτηρίων Δούκα κ.λπ.), αλλά και για την απόπειρα εισβολής hedge funds στο χώρο τα τελευταία δύο χρόνια, όπως πληροφορούμαστε στην ΟΙΕΛΕ. Θα παρατηρήσει κάποιος: αφού ήδη υπάρχει ιδιωτική εκπαίδευση, γιατί ενοχλεί η επέκτασή της; Η απάντηση εδώ σχετίζεται με την απουσία σοβαρής κρατικής εποπτείας στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, η οποία κατά τη δική μας εκτίμηση είναι εσκεμμένη. Όπως μονότονα επαναλαμβάνουν η ΟΙΕΛΕ και το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ από το 2011 και μετά, βρίσκεται σε διαδικασία ένα σχέδιο αντικατάστασης της δημόσιας εκπαίδευσης από ημι-ιδιωτικές και ιδιωτικές μορφές παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, το οποίο προωθείται από συγκεκριμένους πολιτικοοικονομικούς κύκλους. Οι στοχευμένες νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών αφορούν στην απορρύθμιση του χώρου της ιδιωτικής εκπαίδευσης και στην υποβάθμιση της δημόσιας (καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και ενίσχυση των κολλεγίων, νόμοι Αρβανιτόπουλου-Κεραμέως για τα ιδιωτικά σχολεία, κατηγοριοποίηση δημόσιων σχολείων μέσω «αξιολόγησης» κ.λπ.) και δεν είναι τυχαίες. Λειαίνουν το έδαφος για μια εκπαιδευτική δυστοπία, όπου ένα κοινωνικό αγαθό θα γίνει εμπορεύσιμο είδος για λίγους και εκλεκτούς, επιστρέφοντας την χώρα στην εκπαιδευτική τραγωδία των δεκαετιών του ’50 και του ΄60 (πριν την μεταρρύθμιση Παπανδρέου-Παπανούτσου), με τα παιδιά των πολλών – των μη προνομιούχων – να μην έχουν πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση και να καταλήγουν σε τραγικά αμειβόμενες θέσεις εργασίας ή στη μετανάστευση, πράγμα που ήδη συμβαίνει ως έναν βαθμό. Ήδη ορισμένα ιδιωτικά σχολεία, κυρίως στην ανώτερη δευτεροβάθμια, λειτουργούν ως φροντιστήρια εφαρμόζοντας δικό τους πρόγραμμα και καταπατώντας κάθε έννοια εκπαιδευτικής νομιμότητας (απουσίες, αδιαφάνεια στην έκδοση βαθμολογιών, στη διαδικασία εξετάσεων κ.λπ.) δίνοντας μια γεύση του τι θα ακολουθήσει, αν (όταν) η ιδιωτική εκπαίδευση απεξαρτηθεί πλήρως από την κρατική εποπτεία. Πολλοί δε εκπαιδευτικοί στα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν πλέον – από το 2019 κι έπειτα – σε καθεστώς εργοδοτικής τρομοκρατίας (ήδη το 30% των συναδέλφων έχει αποχωρήσει μέσα σε 2 μόλις χρόνια!), γεγονός που καθιστά την εφαρμογή της νομοθεσίας ακόμη πιο δύσκολη. Πανελλήνιες 2023 – Προσοχή: Τι πρέπει να ξέρετε για 10%, ειδικά μαθήματα, ΤΕΦΑΑ, στρατιωτικές σχολές Η διεθνής παρέμβαση για την ανάσχεση του φαινομένου της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης Το φαινόμενο που παρατηρείται στην Ελλάδα δεν είναι μοναδικό. Καταγράφεται κυρίως σε χώρες φτωχές ή αναπτυσσόμενες που εφαρμόζονται σκληρές, νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικά χρόνια πριν, το 2015, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRC) του ΟΗΕ, σε θεμελιώδη απόφασή του, καλεί επειγόντως τα κράτη-μέλη του να προβούν σε άμεσες νομοθετικές ενέργειες εποπτείας και ρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης, ώστε να καταπολεμηθούν οι καταστροφικές συνέπειες της χωρίς όριο ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης του εκπαιδευτικού αγαθού. Η ανησυχία του Συμβουλίου προήλθε από έρευνες που είχαν πραγματοποιήσει εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ και οργανώσεις της Κοινωνίας των πολιτών σε μεγάλο αριθμό χωρών, σύμφωνα με τις οποίες η λειτουργία της ιδιωτικής εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των κερδοσκοπικών σχολείων χωρίς εποπτεία και θεσμικό πλαίσιο προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για την Παιδεία και δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής αδικίας και αποκλεισμού για τους φτωχότερους πολίτες. Ανάλογες παρεμβάσεις έγιναν κι από άλλους διεθνείς φορείς, όπως η UNESCO, ενώ η Education International, η Διεθνής Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία των Εκπαιδευτικών, εκτιμά ότι η αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης υπονομεύει το δικαίωμα στην Παιδεία για όλους. Τι έλεγαν ΟΙΕΛΕ και ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ – Η πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας ενάντια στην εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης Η πρώτη κρίσιμη σύγκρουση για το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης έγινε το 2011, όταν ο ΙΟΒΕ (το think tank του ΣΕΒ) εξέδωσε «χορηγούμενη» έρευνα για το Σύνδεσμο Ιδιοκτητών ιδιωτικών Σχολείων στην οποία καταγράφηκαν δύο «συμπεράσματα»: 1) Η ανάγκη απομάκρυνσης της κρατικής εποπτείας από την ιδιωτική εκπαίδευση και 2) Η …ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων από το κράτος μέσω των κουπονιών (vouchers). Όπως όλοι γνωρίζουμε, το πρώτο ήδη έχει επιτευχθεί, για το δεύτερο φοβούμαστε ότι θα έχουμε εξελίξεις, εφόσον η ίδια πολιτική στην εκπαίδευση συνεχιστεί. Η άμεση και κοινή παρέμβαση της ΟΙΕΛΕ και του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, εν μέσω εκκίνησης της εφαρμογής των μνημονίων, προκάλεσε κοινωνική και οργή και αναγκαστικά τα σχέδια για τα vouchers, που θα διέλυαν το δημόσιο σχολείο, «πάγωσαν». Ο αείμνηστος Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ Μιχάλης Κουρουτός είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά ότι «είναι αδιανόητο το κράτος, την ώρα που περικόπτει μισθούς και συντάξεις και συζητείται ακόμα και η εκποίηση κρατικής περιουσίας, να χρηματοδοτεί παράλληλα μια συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρηματιών». Η ψήφιση του νόμου Αρβανιτόπουλου το 2014 που έφερε την πλήρη απορρύθμιση στην ιδιωτική εκπαίδευση και η σκλήρυνση της στάσης της ΝΔ σε θέματα Παιδείας (σε αντιδιαστολή με την πολιτική της εποχής Γιαννάκου) προκάλεσε πρόσθετη ανησυχία. Η ΟΙΕΛΕ θεώρησε (και εξακολουθεί να θεωρεί) ότι το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, που θίγει κυρίως το δημόσιο σχολείο και τα παιδιά των μη εχόντων, πρέπει να είναι κοινή υπόθεση του συνόλου του εκπαιδευτικού κινήματος. Για το λόγο αυτό, ανέλαβε μια Πρωτοβουλία για την ανάγκη καταπολέμησης της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με τις ΔΟΕ και ΟΛΜΕ. Ταυτόχρονα, το 2020, ανέλαβε με 45 Εργατικά Κέντρα όλης της χώρας μια Πρωτοβουλία για την Παιδεία, ώστε να καταργηθεί η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής για τα πανεπιστήμια και να υπάρξει δημόσιος έλεγχος των εξετάσεων σε ιδιωτικά σχολεία. Τι μέλλει γενέσθαι Οι επιχειρηματικές δυνάμεις που ορέγονται το φιλέτο της Παιδείας έχουν διπλή στόχευση. Αφενός στην επέκταση της τυπικής ιδιωτικής εκπαίδευσης (από νηπιαγωγείο ως Λύκειο) από το ισχνό (κατά την εκτίμησή τους) 7% σε επίπεδα Κύπρου (πάνω από 20%), αφετέρου στην αντικατάσταση του δημόσιου Πανεπιστημίου από ιδιωτικές δομές. Φυσικά, όλα αυτά τα επιδιώκουν υπό ένα ανεξέλεγκτο καθεστώς κι όχι υπό καθεστώς ισχυρού κρατικού ελέγχου, όπως ισχύει, πχ, στη Γερμανία, στη Γαλλία ή στις σκανδιναβικές χώρες, όπου βέβαια το ποσοστό είναι πολύ χαμηλό. Κεντρικός στόχος είναι η αναπαραγωγή των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων με την απονομή τίτλων σπουδών και την πρόσβαση σε πανεπιστημιακή εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας να μην επιτυγχάνεται με την αξία του μαθητή/σπουδαστή, αλλά με τη δύναμη του χρήματος. Η νέα αυτή κατάσταση δεν θα πλήξει μόνο το δημόσιο σχολείο, αλλά και τα πιο μικρά ιδιωτικά που απευθύνονται κυρίως στα μεσαία στρώματα κι έχουν χαμηλότερα δίδακτρα. Προφητικά, το 2014, ο Μιχάλης Κουρουτός είχε μιλήσει για την κατηγοριοποίηση και των ιδιωτικών σχολείων και είχε εκφράσει την απορία του για το γεγονός ότι ο Σύνδεσμος των ιδιοκτητών, ο οποίος εκπροσωπεί κυρίως τα μικρότερα και μεσαία σχολεία, στηρίζει μια πολιτική απόλυτης απορρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Πολιτική που, όπως έλεγε, θα ευνοήσει αποκλειστικά τους μεγάλους «παίχτες» του χώρου και θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε κλείσιμο ή σε εξαγορά πολλών από τα μικρότερα σχολεία. Σχεδόν μια δεκαετία μετά, η προφητεία εκπληρώνεται… Η άποψη της ΟΙΕΛΕ είναι συγκεκριμένη και σαφής. Η κοινωνία και ο κόσμος της εκπαίδευσης πρέπει να ακούσουν το καμπανάκι κινδύνου που εκπέμπεται από την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση. Αν δεν αντιδράσουν άμεσα τα συνδικάτα της εκπαίδευσης, οι γονείς, οι πολίτες, αν δεν αλλάξει η ασκούμενη πολιτική, σύντομα δεν θα υφίσταται δημόσια εκπαίδευση και δημόσιο σχολείο! Η συνολική θέση μας για τον κίνδυνο εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης συμπυκνώνεται στην ομιλία που είχε κάνει ο νυν Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γ. Χριστόπουλος το 2019 στο συνέδριο της ΟΛΜΕ, όπου μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Σήμερα όμως η ανίερη τριάδα «ελεύθερη γονεϊκή επιλογή και voucher – απόσυρση της κρατικής εποπτείας από την εκπαίδευση – τιμωρητική αξιολόγηση» προβάλλεται ιδεολογικά ως συνειδητή επιλογή ορισμένων. Και είναι αυτή ακριβώς η ενδεχόμενη εφαρμογή μιας ακραίας, νεοφιλελεύθερης πολιτικής στο χώρο της εκπαίδευσης που θα πρέπει να μας κινητοποιήσει όλους μαζί. Διότι το διακύβευμα είναι ισχυρό. Είναι η ίδια η ψυχή της Παιδείας, είναι το δημόσιο σχολείο, είναι το μέλλον χιλιάδων παιδιών των φτωχών, των μη προνομιούχων, των εργαζόμενων, των άνεργων».

Διαβάστε περισσότερα: «Βόμβα» για την Παιδεία: «Σύντομα δε θα υφίσταται δημόσιο σχολείο» – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της ΕΒΕ στις Πανελλήνιες
«Συναγερμός» από την ΟΙΕΛΕ για την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στις Πανελλήνιες Αναλυτικά η ανακοίνωση: Καμπανάκι κινδύνου για το δημόσιο αγαθό της Παιδείας Στην εκπαιδευτική επικαιρότητα των τελευταίων μηνών πρωταγωνιστούν διάφορα θέματα μεγαλύτερης ή μικρότερης σημασίας («αξιολόγηση» εκπαιδευτικών, επιλογές διευθυντικών στελεχών, πίνακας ΑΣΕΠ κ.λπ.). Περνούν όμως στα ψιλά (ή μάλλον καταγράφονται σε σελίδες του οικονομικού ρεπορτάζ) τεκτονικές αλλαγές που φαινομενικά αφορούν αποκλειστικά στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, όμως θα έχουν δραματική επίπτωση στο σύνολο του χώρου της Παιδείας τα επόμενα χρόνια. Advertisement Πρόκειται για την καταγραφή μεγάλης αύξησης επενδύσεων τόσο στην τυπική όσο και στην μη τυπική ιδιωτική εκπαίδευση (εξαγορά του ομίλου «ΑΚΜΗ», Κολλέγιο και CGS στο «Λάμδα» Ελληνικού, ίδρυση νηπιαγωγείου και δημοτικού από το Pierce, επέκταση των Εκπαιδευτηρίων Δούκα κ.λπ.), αλλά και για την απόπειρα εισβολής hedge funds στο χώρο τα τελευταία δύο χρόνια, όπως πληροφορούμαστε στην ΟΙΕΛΕ. Θα παρατηρήσει κάποιος: αφού ήδη υπάρχει ιδιωτική εκπαίδευση, γιατί ενοχλεί η επέκτασή της; Η απάντηση εδώ σχετίζεται με την απουσία σοβαρής κρατικής εποπτείας στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, η οποία κατά τη δική μας εκτίμηση είναι εσκεμμένη. Όπως μονότονα επαναλαμβάνουν η ΟΙΕΛΕ και το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ από το 2011 και μετά, βρίσκεται σε διαδικασία ένα σχέδιο αντικατάστασης της δημόσιας εκπαίδευσης από ημι-ιδιωτικές και ιδιωτικές μορφές παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, το οποίο προωθείται από συγκεκριμένους πολιτικοοικονομικούς κύκλους. Οι στοχευμένες νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών αφορούν στην απορρύθμιση του χώρου της ιδιωτικής εκπαίδευσης και στην υποβάθμιση της δημόσιας (καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και ενίσχυση των κολλεγίων, νόμοι Αρβανιτόπουλου-Κεραμέως για τα ιδιωτικά σχολεία, κατηγοριοποίηση δημόσιων σχολείων μέσω «αξιολόγησης» κ.λπ.) και δεν είναι τυχαίες. Λειαίνουν το έδαφος για μια εκπαιδευτική δυστοπία, όπου ένα κοινωνικό αγαθό θα γίνει εμπορεύσιμο είδος για λίγους και εκλεκτούς, επιστρέφοντας την χώρα στην εκπαιδευτική τραγωδία των δεκαετιών του ’50 και του ΄60 (πριν την μεταρρύθμιση Παπανδρέου-Παπανούτσου), με τα παιδιά των πολλών – των μη προνομιούχων – να μην έχουν πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση και να καταλήγουν σε τραγικά αμειβόμενες θέσεις εργασίας ή στη μετανάστευση, πράγμα που ήδη συμβαίνει ως έναν βαθμό. Ήδη ορισμένα ιδιωτικά σχολεία, κυρίως στην ανώτερη δευτεροβάθμια, λειτουργούν ως φροντιστήρια εφαρμόζοντας δικό τους πρόγραμμα και καταπατώντας κάθε έννοια εκπαιδευτικής νομιμότητας (απουσίες, αδιαφάνεια στην έκδοση βαθμολογιών, στη διαδικασία εξετάσεων κ.λπ.) δίνοντας μια γεύση του τι θα ακολουθήσει, αν (όταν) η ιδιωτική εκπαίδευση απεξαρτηθεί πλήρως από την κρατική εποπτεία. Πολλοί δε εκπαιδευτικοί στα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν πλέον – από το 2019 κι έπειτα – σε καθεστώς εργοδοτικής τρομοκρατίας (ήδη το 30% των συναδέλφων έχει αποχωρήσει μέσα σε 2 μόλις χρόνια!), γεγονός που καθιστά την εφαρμογή της νομοθεσίας ακόμη πιο δύσκολη. Πανελλήνιες 2023 – Προσοχή: Τι πρέπει να ξέρετε για 10%, ειδικά μαθήματα, ΤΕΦΑΑ, στρατιωτικές σχολές Η διεθνής παρέμβαση για την ανάσχεση του φαινομένου της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης Το φαινόμενο που παρατηρείται στην Ελλάδα δεν είναι μοναδικό. Καταγράφεται κυρίως σε χώρες φτωχές ή αναπτυσσόμενες που εφαρμόζονται σκληρές, νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικά χρόνια πριν, το 2015, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRC) του ΟΗΕ, σε θεμελιώδη απόφασή του, καλεί επειγόντως τα κράτη-μέλη του να προβούν σε άμεσες νομοθετικές ενέργειες εποπτείας και ρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης, ώστε να καταπολεμηθούν οι καταστροφικές συνέπειες της χωρίς όριο ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης του εκπαιδευτικού αγαθού. Η ανησυχία του Συμβουλίου προήλθε από έρευνες που είχαν πραγματοποιήσει εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ και οργανώσεις της Κοινωνίας των πολιτών σε μεγάλο αριθμό χωρών, σύμφωνα με τις οποίες η λειτουργία της ιδιωτικής εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των κερδοσκοπικών σχολείων χωρίς εποπτεία και θεσμικό πλαίσιο προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για την Παιδεία και δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής αδικίας και αποκλεισμού για τους φτωχότερους πολίτες. Ανάλογες παρεμβάσεις έγιναν κι από άλλους διεθνείς φορείς, όπως η UNESCO, ενώ η Education International, η Διεθνής Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία των Εκπαιδευτικών, εκτιμά ότι η αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης υπονομεύει το δικαίωμα στην Παιδεία για όλους. Τι έλεγαν ΟΙΕΛΕ και ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ – Η πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας ενάντια στην εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης Η πρώτη κρίσιμη σύγκρουση για το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης έγινε το 2011, όταν ο ΙΟΒΕ (το think tank του ΣΕΒ) εξέδωσε «χορηγούμενη» έρευνα για το Σύνδεσμο Ιδιοκτητών ιδιωτικών Σχολείων στην οποία καταγράφηκαν δύο «συμπεράσματα»: 1) Η ανάγκη απομάκρυνσης της κρατικής εποπτείας από την ιδιωτική εκπαίδευση και 2) Η …ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων από το κράτος μέσω των κουπονιών (vouchers). Όπως όλοι γνωρίζουμε, το πρώτο ήδη έχει επιτευχθεί, για το δεύτερο φοβούμαστε ότι θα έχουμε εξελίξεις, εφόσον η ίδια πολιτική στην εκπαίδευση συνεχιστεί. Η άμεση και κοινή παρέμβαση της ΟΙΕΛΕ και του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, εν μέσω εκκίνησης της εφαρμογής των μνημονίων, προκάλεσε κοινωνική και οργή και αναγκαστικά τα σχέδια για τα vouchers, που θα διέλυαν το δημόσιο σχολείο, «πάγωσαν». Ο αείμνηστος Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ Μιχάλης Κουρουτός είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά ότι «είναι αδιανόητο το κράτος, την ώρα που περικόπτει μισθούς και συντάξεις και συζητείται ακόμα και η εκποίηση κρατικής περιουσίας, να χρηματοδοτεί παράλληλα μια συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρηματιών». Η ψήφιση του νόμου Αρβανιτόπουλου το 2014 που έφερε την πλήρη απορρύθμιση στην ιδιωτική εκπαίδευση και η σκλήρυνση της στάσης της ΝΔ σε θέματα Παιδείας (σε αντιδιαστολή με την πολιτική της εποχής Γιαννάκου) προκάλεσε πρόσθετη ανησυχία. Η ΟΙΕΛΕ θεώρησε (και εξακολουθεί να θεωρεί) ότι το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, που θίγει κυρίως το δημόσιο σχολείο και τα παιδιά των μη εχόντων, πρέπει να είναι κοινή υπόθεση του συνόλου του εκπαιδευτικού κινήματος. Για το λόγο αυτό, ανέλαβε μια Πρωτοβουλία για την ανάγκη καταπολέμησης της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με τις ΔΟΕ και ΟΛΜΕ. Ταυτόχρονα, το 2020, ανέλαβε με 45 Εργατικά Κέντρα όλης της χώρας μια Πρωτοβουλία για την Παιδεία, ώστε να καταργηθεί η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής για τα πανεπιστήμια και να υπάρξει δημόσιος έλεγχος των εξετάσεων σε ιδιωτικά σχολεία. Τι μέλλει γενέσθαι Οι επιχειρηματικές δυνάμεις που ορέγονται το φιλέτο της Παιδείας έχουν διπλή στόχευση. Αφενός στην επέκταση της τυπικής ιδιωτικής εκπαίδευσης (από νηπιαγωγείο ως Λύκειο) από το ισχνό (κατά την εκτίμησή τους) 7% σε επίπεδα Κύπρου (πάνω από 20%), αφετέρου στην αντικατάσταση του δημόσιου Πανεπιστημίου από ιδιωτικές δομές. Φυσικά, όλα αυτά τα επιδιώκουν υπό ένα ανεξέλεγκτο καθεστώς κι όχι υπό καθεστώς ισχυρού κρατικού ελέγχου, όπως ισχύει, πχ, στη Γερμανία, στη Γαλλία ή στις σκανδιναβικές χώρες, όπου βέβαια το ποσοστό είναι πολύ χαμηλό. Κεντρικός στόχος είναι η αναπαραγωγή των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων με την απονομή τίτλων σπουδών και την πρόσβαση σε πανεπιστημιακή εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας να μην επιτυγχάνεται με την αξία του μαθητή/σπουδαστή, αλλά με τη δύναμη του χρήματος. Η νέα αυτή κατάσταση δεν θα πλήξει μόνο το δημόσιο σχολείο, αλλά και τα πιο μικρά ιδιωτικά που απευθύνονται κυρίως στα μεσαία στρώματα κι έχουν χαμηλότερα δίδακτρα. Προφητικά, το 2014, ο Μιχάλης Κουρουτός είχε μιλήσει για την κατηγοριοποίηση και των ιδιωτικών σχολείων και είχε εκφράσει την απορία του για το γεγονός ότι ο Σύνδεσμος των ιδιοκτητών, ο οποίος εκπροσωπεί κυρίως τα μικρότερα και μεσαία σχολεία, στηρίζει μια πολιτική απόλυτης απορρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Πολιτική που, όπως έλεγε, θα ευνοήσει αποκλειστικά τους μεγάλους «παίχτες» του χώρου και θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε κλείσιμο ή σε εξαγορά πολλών από τα μικρότερα σχολεία. Σχεδόν μια δεκαετία μετά, η προφητεία εκπληρώνεται… Η άποψη της ΟΙΕΛΕ είναι συγκεκριμένη και σαφής. Η κοινωνία και ο κόσμος της εκπαίδευσης πρέπει να ακούσουν το καμπανάκι κινδύνου που εκπέμπεται από την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση. Αν δεν αντιδράσουν άμεσα τα συνδικάτα της εκπαίδευσης, οι γονείς, οι πολίτες, αν δεν αλλάξει η ασκούμενη πολιτική, σύντομα δεν θα υφίσταται δημόσια εκπαίδευση και δημόσιο σχολείο! Η συνολική θέση μας για τον κίνδυνο εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης συμπυκνώνεται στην ομιλία που είχε κάνει ο νυν Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γ. Χριστόπουλος το 2019 στο συνέδριο της ΟΛΜΕ, όπου μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Σήμερα όμως η ανίερη τριάδα «ελεύθερη γονεϊκή επιλογή και voucher – απόσυρση της κρατικής εποπτείας από την εκπαίδευση – τιμωρητική αξιολόγηση» προβάλλεται ιδεολογικά ως συνειδητή επιλογή ορισμένων. Και είναι αυτή ακριβώς η ενδεχόμενη εφαρμογή μιας ακραίας, νεοφιλελεύθερης πολιτικής στο χώρο της εκπαίδευσης που θα πρέπει να μας κινητοποιήσει όλους μαζί. Διότι το διακύβευμα είναι ισχυρό. Είναι η ίδια η ψυχή της Παιδείας, είναι το δημόσιο σχολείο, είναι το μέλλον χιλιάδων παιδιών των φτωχών, των μη προνομιούχων, των εργαζόμενων, των άνεργων».

Διαβάστε περισσότερα: «Βόμβα» για την Παιδεία: «Σύντομα δε θα υφίσταται δημόσιο σχολείο» – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της ΕΒΕ στις Πανελλήνιεςhttps://www.ipaidia.gr/paideia/sinagermos-gia-tin-paideia-sintoma-de-tha-ifistatai-dimosio-sxoleio-o-rolos-tis-aksiologisis-kai-tis-eve-stis-panellinies/

 Οκτώ χρόνια μετά το 2015: Οι επικείμενες εκλογές μέσα στο καθεστώς που  έφτιαξαν τα μνημόνια
 Δεν μπορεί να γίνεται σοβαρός λόγος για τις επικείμενες εκλογές και για τα όσα πάει να φέρει η επόμενη μέρα, παραβλέποντας το βάρος που ασκεί το ειδικό μνημονιακό καθεστώς που προέκυψε μετά το 2015 με τη συνυπογραφή του τρίτου μνημονίου από όλα μαζί τα συστημικά κόμματα – πολιτικούς του πυλώνες. Αυτές τις ίδιες πολιτικές δυνάμεις που μετά από οκτώ χρόνια –τέσσερα της «βάρδιας-Μάτι» του ΣΥΡΙΖΑ και άλλα τόσα της «βάρδιας-Τέμπη» της Ν.Δ.– κακοποίησης του πολιτικού βίου και της κοινωνίας, που πάνε τώρα –ερίζοντας για τα ποσοστά τους στη νομή της εξουσίας που θα προκύψει, μέσα σ’ ένα μπλοκαρισμένο

πολιτικό σκηνικό– να συνδιαμορφώσουν την επόμενη μέρα. Που όπως όλα δείχνουν, πρόκειται να οδηγήσει σε κρίσιμες αποφάσεις για την ύπαρξη της χώρας και του λαού.

Σε ποιες ράγες κινείται το τρένο της χώρας

Είναι αναγκαίες μερικές χοντρικές επισημάνσεις που δείχνουν την «ποιότητα», τη συνέχεια και την ενιαία λογική των όσων έχουν συμβεί αλλά και των όσων κυοφορούνται. Κατά πρώτον. Επιχειρήθηκε να εμπεδωθεί από όλο το ευρύ φάσμα συστημισμού τόσο κεντροδεξιάς όσο και κεντροαριστεράς κοπής (όχι μόνο από το κομματικό σύστημα αλλά και απ’ όλες τις συστημικές φυλές, ΜΜΕ, «δεξαμενές σκέψης», τους ποικιλώνυμους από τους χώρους της διανόησης, προθύμους για κάθε βρωμοδουλειά,) κλίμα μεγάλης συναίνεσης γύρω από το ότι τα μνημόνια ήταν θετικά γιατί τάχα επέβαλαν με σιδερένιο «χέρι» τις «μεγάλες μεταρρυθμίσεις που είχε ανάγκη η οικονομία και γενικότερα ο τόπος».

Τι έχει προκύψει; Χωρίς καμία υπερβολή, όλα οι μεγάλες διαρθρωτικές ανωμαλίες που χρεοκόπησαν τη χώρα εμφανίζονται σήμερα αποφασιστικά επαυξημένες και ενισχυμένες. Διευρυμένος ο παρασιτικός χαρακτήρας της οικονομίας και οι ληστρικές αρπαχτές που τον συνοδεύουν. Στα ύψη και σε νέες πίστες η εξάρτηση της χώρας, παίρνει μορφές που απειλούν πλέον την ίδια τη συνοχή και την υπόστασή της. Παραμερίζοντας τον συναινετικό «χορό» που δεν παύει να επαναλαμβάνει αναίσχυντα, τα φλιναφήματα «περί θωρακισμένης οικονομίας με ρυθμισμένο το χρέος κ.λπ.» η ουσία συμπυκνώνεται στο μοτίβο «Ελλάδα κόμβος». Δηλαδή με απλά λόγια στη διαρπαγή όλων των υποδομών της χώρας, στο βίαιο διαμοιρασμό τους ανάμεσα σε ανταγωνιστικά (κυρίως εξωχώρια) συμφέροντα. Με τις συγκρούσεις τους να εσωτερικεύονται, να διαπερνούν και εν πολλοίς να δίνουν σχήμα στα δρώμενα της εγχώριας οικονομικοπολιτικής ζωής. Δεν υπάρχει στρατηγικός τομέας από την ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες, τα ακίνητα, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τις μεταφορές, μέχρι τα εμπορικά δίκτυα αλλά και τις πολλαπλές μπίζνες στην παιδεία – όπου η χώρα να μην έχει μετατραπεί σε αντικείμενο ολοκληρωτικών πειραματισμών συστηματικά μεθοδευμένης καταλήστευσης.

Αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί, το τι παίζεται (και σκόπιμα συσκοτίζεται) εν όψει εκλογών κυριαρχείται αυτή τη στιγμή από τα εξής: 1) Από μια τεράστια εξελισσόμενη επιχείρηση μεταβίβασης στα funds (και σε όσους κρύβονται πίσω τους) μεγάλου μέρους της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας και αποφασιστικού πλήθους μεσαίων επιχειρήσεων σε στρατηγικούς κλάδους της οικονομίας. Τα όσα απατεωνίστικα πέφτουν δίκην πλειοδοσίας στο τραπέζι, από Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την αντιμετώπιση των πλειστηριασμών μιλάνε για τον εν πολλοίς συναινετικό καταμερισμό εργασίας και ρόλων μεταξύ τους, και για τους (άξιους προσοχής ως προς την επίδρασή τους) χειρισμούς προκειμένου να χειραγωγηθούν να καμφθούν ή απλώς να αξιοποιηθούν σαν εκλογικό καύσιμο οι κοινωνικές αντιδράσεις και η επεκτεινόμενη κοινωνική δυσφορία. 2) Η Ελλάδα μετά από οκτώ χρόνια «μνημονιακού εξορθολογισμού» έχει περίπου διπλασιάσει το χρέος της που τώρα πρέπει να το εξυπηρετεί με σημαντικά μειωμένο ΑΕΠ και σε συνθήκες καλπασμού των επιτοκίων και επαπειλούμενης διεθνούς ύφεσης. Οι πάντες – ξένοι και ντόπιοι κάνουν τους λογαριασμούς τους με βάση την ακραία επισφάλεια και το ετοιμόρροπο αυτής της συνθήκης. 3) Η επιβολή της οικονομικής αποικιοποίησης της χώρας συνδέεται οργανικά και αμφίδρομα με τις εντεινόμενες γεωπολιτικές πιέσεις που ασκούν ΗΠΑ / Ευρώπη σε συνδυασμό με την τουρκική απειλή, για αποδοχή «λύσεων συνεκμετάλλευσης και αποστρατιωτικοποίησης» που ανοίγουν «δρόμους εκλογίκευσης» του ακρωτηριασμού της εδαφικής κυριαρχίας της χώρας. Αναφορικά με αυτό, δεν κάνει μόνο εντύπωση ο βαθμός συμφωνίας κυβέρνησης-συστημικής «συμπολιτευόμενης αντιπολίτευσης» ως προς την ετοιμότητα αποδοχής μιας τέτοιας πορείας. Εντύπωση προκαλεί και η αποφυγή των καίριων θεμάτων για την υπόσταση της χώρας και από πλευράς των αριστερών «εκτός συστήματος» εκφράσεων και εν τέλει μια πολύ μεγάλη προθυμία (και ένα βόλεμα) όλων των πλευρών του πολιτικού κόσμου να καταθέσουν τη δική τους συμβολή προκειμένου να απαξιωθεί ο διευρυνόμενος κοινωνικός αντισυστημισμός και να ταυτιστεί-σπρωχτεί πολιτικά προς την ακροδεξιά.

Η φθορά του «συστήματος» Μητσοτάκη, η ανυποληψία των άλλων και το μετά

Πάνω στο έδαφος που περιγράψαμε συνοπτικά, έχουν προκύψει οι διαδοχικές πολιτικές φάσεις της τελευταίας οκταετίας. Η φάση που διανύουμε από το 2019 έχει στο κέντρο της τη διακυβέρνηση από ένα «σύστημα Μητσοτάκη» και στην περιφέρειά της μια «μη αντιπολίτευση». Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της διακυβέρνησης: η κλιμακούμενη επιθετικότητα απέναντι σε μια μπλοκαρισμένη, πολιτικά αποδιοργανωμένη κοινωνία. «Επιθετικότητα και αυθάδεια των πλουσίων» που επιδεικνύουν αλαζονικά ότι μπορούν να επιβάλλουν ό,τι θέλουν, αλλά και ρεβανσιστική διάθεση να εκριζωθούν τα δημοκρατικά παραδεδεγμένα της κοινωνικής ζωής και το οποιοδήποτε ίχνος φρονήματος αντίστασης. Το πνεύμα: «αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσετε. Θα κάνω την Ελλάδα αγνώριστη». Ιδιαίτερη επιθετικότητα απέναντι στη νεολαία, και στα διάφορα κοινωνικά στρώματα που έχουν συμπιεστεί από τα μνημόνια και γενικά απέναντι σε όποιον αντιδρά. Για τον πολιτικό αφοπλισμό της κοινωνίας βέβαια είναι αναντικατάστατη η συμβολή του έτερου συστημικού συριζικού πόλου. Την εικόνα συμπληρώνει μια αλαζονική μονοφαγία εξυπηρέτησης των «δικών μας» ολιγαρχών, επιχειρηματικών κέντρων ισχύος, συστημάτων εξουσίας κ.λπ. που έχει οδηγήσει σε εντεινόμενες αντιδράσεις και από πλευράς ισχυρών κέντρων που απαιτούν να ξαναμοιραστεί το παιχνίδι. Μοτίβα 1989 με άλλους παίκτες, άλλες κλίμακες και ταχύτητες. Και βεβαίως μια απίστευτη διαφθορά και ένα απέραντο σύστημα συγκοινωνούντων δοχείων, κολλεγιάς και αλληλοστήριξης ανάμεσα στην πολιτική εξουσία (κράτος – κυβέρνηση [και αντιπολίτευση] – αστυνομία – μυστικές υπηρεσίες – δικαστικό σώμα) και στα πάσης φύσεως δίκτυα του σκληρού, οργανωμένου εγκλήματος. Η διακυβέρνηση Μητσοτάκη έχει εξελιχθεί σε απόστημα που πρέπει να φύγει άμεσα. Η κοινωνική δυσφορία απέναντί της δεν έχει πάψει να διευρύνεται εδώ και πολλούς μήνες και βέβαια πέρασε σ’ άλλο επίπεδο μετά τα όσα έφερε η τραγωδία των Τεμπών. Με την εντεινόμενη αίσθηση ότι η χώρα ολόκληρη έχει ανέβει σε ένα τέτοιο τρένο, με την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα να σταθμαρχεύουν με τον ανάλογο τρόπο.

Βέβαια η λαϊκή δυσφορία παραμένει μπλοκαρισμένη και έχει επιπλέον να ξεπεράσει τις κακοποιές επιδράσεις ενός γενικευμένου αμοραλισμού που διαχέεται στο κοινωνικό σώμα από τον συμψηφιστικό λόγο κυβερνητικών και «αντιπολιτευομένων». Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι δεν λειτουργεί η κλασική τραμπάλα μιας δικομματικής εναλλαγής. Ενώ η κυβέρνηση φθείρεται υπολογίσιμα (το πόσο και το προς τα που θα εκφραστεί αυτή η φθορά παραμένει αστάθμητο), ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ φέρνουν σταθερά τη στάμπα της ανυποληψίας. Διαβάζονται πολύ εύλογα από την κοινωνία ως οργανικό μέρος του συστήματος διακυβέρνησης και παραμένουν σε καθηλωμένα ποσοστά. Έτσι ο μεν Μητσοτάκης δείχνει να επενδύει σε αυτοδυναμία μέχρι τελικής πτώσεως, ενώ ο Τσίπρας τα δίνει όλα για τη συμμετοχή του στα σχήματα κυβερνήσεων διευρυμένης στήριξης που βλέπει ότι έρχονται. Δίνοντας διαβεβαιώσεις πλήρους συμμόρφωσης και ετοιμότητας διεκπεραίωσης δύσκολων αποστολών, προς όλα τα κέντρα ισχύος. Ο Ανδρουλάκης τέλος, κινείται υπό την πίεση ενός ΠΑΣΟΚ που το μισό βλέπει προς Ν.Δ. και το άλλο μισό προς ΣΥΡΙΖΑ. Η συνολική κατεύθυνση που προκρίνουν οι παράγοντες που κυριαρχούν, δείχνει να είναι προς συμμαχικά σχήματα. Με μεγάλες αβεβαιότητες, και με μια ενδημική πολιτική αστάθεια έχουμε μπει σε μια περίοδο όπου θα επιχειρηθούν χειρισμοί για την απονεύρωση της κοινωνίας και πολιτικές μεταβάσεις σε ανθεκτικότερες ποικιλίες. Εν όψει εκλογών, το μίνιμουμ που απαιτείται αυτή την ώρα είναι η συνολική καταδίκη του μνημονιακού καθεστώτος. Το μαύρισμα και των τριών πυλώνων που το υποστηρίζουν.

 

«Βόμβα» για την Παιδεία: «Σύντομα δε θα υφίσταται δημόσιο σχολείο» – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της ΕΒΕ στις Πανελλήνιες Newsroom Ipaidia 19/04/2023 - 10:31 *Ανανέωση 20/04/2023 - 21:39 «Συναγερμός» από την ΟΙΕΛΕ για την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στις Πανελλήνιες Αναλυτικά η ανακοίνωση: Καμπανάκι κινδύνου για το δημόσιο αγαθό της Παιδείας Στην εκπαιδευτική επικαιρότητα των τελευταίων μηνών πρωταγωνιστούν διάφορα θέματα μεγαλύτερης ή μικρότερης σημασίας («αξιολόγηση» εκπαιδευτικών, επιλογές διευθυντικών στελεχών, πίνακας ΑΣΕΠ κ.λπ.). Περνούν όμως στα ψιλά (ή μάλλον καταγράφονται σε σελίδες του οικονομικού ρεπορτάζ) τεκτονικές αλλαγές που φαινομενικά αφορούν αποκλειστικά στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, όμως θα έχουν δραματική επίπτωση στο σύνολο του χώρου της Παιδείας τα επόμενα χρόνια. Advertisement Πρόκειται για την καταγραφή μεγάλης αύξησης επενδύσεων τόσο στην τυπική όσο και στην μη τυπική ιδιωτική εκπαίδευση (εξαγορά του ομίλου «ΑΚΜΗ», Κολλέγιο και CGS στο «Λάμδα» Ελληνικού, ίδρυση νηπιαγωγείου και δημοτικού από το Pierce, επέκταση των Εκπαιδευτηρίων Δούκα κ.λπ.), αλλά και για την απόπειρα εισβολής hedge funds στο χώρο τα τελευταία δύο χρόνια, όπως πληροφορούμαστε στην ΟΙΕΛΕ. Θα παρατηρήσει κάποιος: αφού ήδη υπάρχει ιδιωτική εκπαίδευση, γιατί ενοχλεί η επέκτασή της; Η απάντηση εδώ σχετίζεται με την απουσία σοβαρής κρατικής εποπτείας στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, η οποία κατά τη δική μας εκτίμηση είναι εσκεμμένη. Όπως μονότονα επαναλαμβάνουν η ΟΙΕΛΕ και το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ από το 2011 και μετά, βρίσκεται σε διαδικασία ένα σχέδιο αντικατάστασης της δημόσιας εκπαίδευσης από ημι-ιδιωτικές και ιδιωτικές μορφές παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, το οποίο προωθείται από συγκεκριμένους πολιτικοοικονομικούς κύκλους. Οι στοχευμένες νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών αφορούν στην απορρύθμιση του χώρου της ιδιωτικής εκπαίδευσης και στην υποβάθμιση της δημόσιας (καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και ενίσχυση των κολλεγίων, νόμοι Αρβανιτόπουλου-Κεραμέως για τα ιδιωτικά σχολεία, κατηγοριοποίηση δημόσιων σχολείων μέσω «αξιολόγησης» κ.λπ.) και δεν είναι τυχαίες. Λειαίνουν το έδαφος για μια εκπαιδευτική δυστοπία, όπου ένα κοινωνικό αγαθό θα γίνει εμπορεύσιμο είδος για λίγους και εκλεκτούς, επιστρέφοντας την χώρα στην εκπαιδευτική τραγωδία των δεκαετιών του ’50 και του ΄60 (πριν την μεταρρύθμιση Παπανδρέου-Παπανούτσου), με τα παιδιά των πολλών – των μη προνομιούχων – να μην έχουν πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση και να καταλήγουν σε τραγικά αμειβόμενες θέσεις εργασίας ή στη μετανάστευση, πράγμα που ήδη συμβαίνει ως έναν βαθμό. Ήδη ορισμένα ιδιωτικά σχολεία, κυρίως στην ανώτερη δευτεροβάθμια, λειτουργούν ως φροντιστήρια εφαρμόζοντας δικό τους πρόγραμμα και καταπατώντας κάθε έννοια εκπαιδευτικής νομιμότητας (απουσίες, αδιαφάνεια στην έκδοση βαθμολογιών, στη διαδικασία εξετάσεων κ.λπ.) δίνοντας μια γεύση του τι θα ακολουθήσει, αν (όταν) η ιδιωτική εκπαίδευση απεξαρτηθεί πλήρως από την κρατική εποπτεία. Πολλοί δε εκπαιδευτικοί στα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν πλέον – από το 2019 κι έπειτα – σε καθεστώς εργοδοτικής τρομοκρατίας (ήδη το 30% των συναδέλφων έχει αποχωρήσει μέσα σε 2 μόλις χρόνια!), γεγονός που καθιστά την εφαρμογή της νομοθεσίας ακόμη πιο δύσκολη. Πανελλήνιες 2023 – Προσοχή: Τι πρέπει να ξέρετε για 10%, ειδικά μαθήματα, ΤΕΦΑΑ, στρατιωτικές σχολές Η διεθνής παρέμβαση για την ανάσχεση του φαινομένου της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης Το φαινόμενο που παρατηρείται στην Ελλάδα δεν είναι μοναδικό. Καταγράφεται κυρίως σε χώρες φτωχές ή αναπτυσσόμενες που εφαρμόζονται σκληρές, νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικά χρόνια πριν, το 2015, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRC) του ΟΗΕ, σε θεμελιώδη απόφασή του, καλεί επειγόντως τα κράτη-μέλη του να προβούν σε άμεσες νομοθετικές ενέργειες εποπτείας και ρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης, ώστε να καταπολεμηθούν οι καταστροφικές συνέπειες της χωρίς όριο ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης του εκπαιδευτικού αγαθού. Η ανησυχία του Συμβουλίου προήλθε από έρευνες που είχαν πραγματοποιήσει εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ και οργανώσεις της Κοινωνίας των πολιτών σε μεγάλο αριθμό χωρών, σύμφωνα με τις οποίες η λειτουργία της ιδιωτικής εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των κερδοσκοπικών σχολείων χωρίς εποπτεία και θεσμικό πλαίσιο προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για την Παιδεία και δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής αδικίας και αποκλεισμού για τους φτωχότερους πολίτες. Ανάλογες παρεμβάσεις έγιναν κι από άλλους διεθνείς φορείς, όπως η UNESCO, ενώ η Education International, η Διεθνής Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία των Εκπαιδευτικών, εκτιμά ότι η αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης υπονομεύει το δικαίωμα στην Παιδεία για όλους. Τι έλεγαν ΟΙΕΛΕ και ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ – Η πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας ενάντια στην εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης Η πρώτη κρίσιμη σύγκρουση για το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης έγινε το 2011, όταν ο ΙΟΒΕ (το think tank του ΣΕΒ) εξέδωσε «χορηγούμενη» έρευνα για το Σύνδεσμο Ιδιοκτητών ιδιωτικών Σχολείων στην οποία καταγράφηκαν δύο «συμπεράσματα»: 1) Η ανάγκη απομάκρυνσης της κρατικής εποπτείας από την ιδιωτική εκπαίδευση και 2) Η …ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων από το κράτος μέσω των κουπονιών (vouchers). Όπως όλοι γνωρίζουμε, το πρώτο ήδη έχει επιτευχθεί, για το δεύτερο φοβούμαστε ότι θα έχουμε εξελίξεις, εφόσον η ίδια πολιτική στην εκπαίδευση συνεχιστεί. Η άμεση και κοινή παρέμβαση της ΟΙΕΛΕ και του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, εν μέσω εκκίνησης της εφαρμογής των μνημονίων, προκάλεσε κοινωνική και οργή και αναγκαστικά τα σχέδια για τα vouchers, που θα διέλυαν το δημόσιο σχολείο, «πάγωσαν». Ο αείμνηστος Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ Μιχάλης Κουρουτός είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά ότι «είναι αδιανόητο το κράτος, την ώρα που περικόπτει μισθούς και συντάξεις και συζητείται ακόμα και η εκποίηση κρατικής περιουσίας, να χρηματοδοτεί παράλληλα μια συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρηματιών». Η ψήφιση του νόμου Αρβανιτόπουλου το 2014 που έφερε την πλήρη απορρύθμιση στην ιδιωτική εκπαίδευση και η σκλήρυνση της στάσης της ΝΔ σε θέματα Παιδείας (σε αντιδιαστολή με την πολιτική της εποχής Γιαννάκου) προκάλεσε πρόσθετη ανησυχία. Η ΟΙΕΛΕ θεώρησε (και εξακολουθεί να θεωρεί) ότι το ζήτημα της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, που θίγει κυρίως το δημόσιο σχολείο και τα παιδιά των μη εχόντων, πρέπει να είναι κοινή υπόθεση του συνόλου του εκπαιδευτικού κινήματος. Για το λόγο αυτό, ανέλαβε μια Πρωτοβουλία για την ανάγκη καταπολέμησης της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης, βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με τις ΔΟΕ και ΟΛΜΕ. Ταυτόχρονα, το 2020, ανέλαβε με 45 Εργατικά Κέντρα όλης της χώρας μια Πρωτοβουλία για την Παιδεία, ώστε να καταργηθεί η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής για τα πανεπιστήμια και να υπάρξει δημόσιος έλεγχος των εξετάσεων σε ιδιωτικά σχολεία. Τι μέλλει γενέσθαι Οι επιχειρηματικές δυνάμεις που ορέγονται το φιλέτο της Παιδείας έχουν διπλή στόχευση. Αφενός στην επέκταση της τυπικής ιδιωτικής εκπαίδευσης (από νηπιαγωγείο ως Λύκειο) από το ισχνό (κατά την εκτίμησή τους) 7% σε επίπεδα Κύπρου (πάνω από 20%), αφετέρου στην αντικατάσταση του δημόσιου Πανεπιστημίου από ιδιωτικές δομές. Φυσικά, όλα αυτά τα επιδιώκουν υπό ένα ανεξέλεγκτο καθεστώς κι όχι υπό καθεστώς ισχυρού κρατικού ελέγχου, όπως ισχύει, πχ, στη Γερμανία, στη Γαλλία ή στις σκανδιναβικές χώρες, όπου βέβαια το ποσοστό είναι πολύ χαμηλό. Κεντρικός στόχος είναι η αναπαραγωγή των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων με την απονομή τίτλων σπουδών και την πρόσβαση σε πανεπιστημιακή εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας να μην επιτυγχάνεται με την αξία του μαθητή/σπουδαστή, αλλά με τη δύναμη του χρήματος. Η νέα αυτή κατάσταση δεν θα πλήξει μόνο το δημόσιο σχολείο, αλλά και τα πιο μικρά ιδιωτικά που απευθύνονται κυρίως στα μεσαία στρώματα κι έχουν χαμηλότερα δίδακτρα. Προφητικά, το 2014, ο Μιχάλης Κουρουτός είχε μιλήσει για την κατηγοριοποίηση και των ιδιωτικών σχολείων και είχε εκφράσει την απορία του για το γεγονός ότι ο Σύνδεσμος των ιδιοκτητών, ο οποίος εκπροσωπεί κυρίως τα μικρότερα και μεσαία σχολεία, στηρίζει μια πολιτική απόλυτης απορρύθμισης της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Πολιτική που, όπως έλεγε, θα ευνοήσει αποκλειστικά τους μεγάλους «παίχτες» του χώρου και θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε κλείσιμο ή σε εξαγορά πολλών από τα μικρότερα σχολεία. Σχεδόν μια δεκαετία μετά, η προφητεία εκπληρώνεται… Η άποψη της ΟΙΕΛΕ είναι συγκεκριμένη και σαφής. Η κοινωνία και ο κόσμος της εκπαίδευσης πρέπει να ακούσουν το καμπανάκι κινδύνου που εκπέμπεται από την επενδυτική επέλαση στην ιδιωτική εκπαίδευση. Αν δεν αντιδράσουν άμεσα τα συνδικάτα της εκπαίδευσης, οι γονείς, οι πολίτες, αν δεν αλλάξει η ασκούμενη πολιτική, σύντομα δεν θα υφίσταται δημόσια εκπαίδευση και δημόσιο σχολείο! Η συνολική θέση μας για τον κίνδυνο εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης συμπυκνώνεται στην ομιλία που είχε κάνει ο νυν Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γ. Χριστόπουλος το 2019 στο συνέδριο της ΟΛΜΕ, όπου μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Σήμερα όμως η ανίερη τριάδα «ελεύθερη γονεϊκή επιλογή και voucher – απόσυρση της κρατικής εποπτείας από την εκπαίδευση – τιμωρητική αξιολόγηση» προβάλλεται ιδεολογικά ως συνειδητή επιλογή ορισμένων. Και είναι αυτή ακριβώς η ενδεχόμενη εφαρμογή μιας ακραίας, νεοφιλελεύθερης πολιτικής στο χώρο της εκπαίδευσης που θα πρέπει να μας κινητοποιήσει όλους μαζί. Διότι το διακύβευμα είναι ισχυρό. Είναι η ίδια η ψυχή της Παιδείας, είναι το δημόσιο σχολείο, είναι το μέλλον χιλιάδων παιδιών των φτωχών, των μη προνομιούχων, των εργαζόμενων, των άνεργων». «Φρένο» στις αναρρωτικές άδειες – Έρχονται έλεγχοι κατ’ οίκον

Διαβάστε περισσότερα: «Βόμβα» για την Παιδεία: «Σύντομα δε θα υφίσταται δημόσιο σχολείο» – Ο ρόλος της αξιολόγησης και της ΕΒΕ στις Πανελλήνιες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου