Τι ωραίο πλιάτσικο!

Πηγή: Χρύσα Κακατσάκη – Documento

Πριν από έναν μήνα παντρεύτηκε στη Βενετία ο Τζεφ Μπέζος της Amazon. Ο γάμος της χρονιάς δεν προβλήθηκε ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ επειδή συνέπεσε με τον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν. Κι όμως θα ήταν μια καλή αφορμή για προβληματισμό, όχι βέβαια για τους γκλαμουράτους καλεσμένους, αλλά γιατί ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο θεωρήθηκε ανεπιθύμητος από μια μερίδα των κατοίκων.

Επί μία βδομάδα είχε αποκλείσει την πόλη, είχε νοικιάσει τους μισούς γονδολιέρηδες και είχε απαγορευτεί η κυκλοφορία γύρω από τα ξενοδοχεία όπου δίνονταν οι λαμπερές δεξιώσεις. Ενα πανό στη φημισμένη γέφυρα του Ριάλτο έγραφε: «Η πόλη μας δεν είναι πασαρέλα για εκατομμυριούχους».

Οι συνεχείς διαδηλώσεις σε Ιταλία και Ισπανία κατά του υπερτουρισμού έχουν ως υπόγειο σύνθημα «ήρθαν τα άγρια να διώξουν τα ήμερα». Στη χώρα μας ωστόσο ζούμε ακόμα στη φρενίτιδα της «ανάπτυξης», άνευ ορίων, άνευ όρων. Η γη δεν είναι πλέον έδαφος που παράγει ντοματίνια Σαντορίνης και πατάτες Νάξου, αλλά ένα χρηματιστηριακό προϊόν για να τρίβουν τα χέρια τους οι κάθε εθνικότητας κτηματομεσίτες.

Τράπεζες, ψηφιακές πλατφόρμες όπως η Airbnb, ξένα funds, Βαλκάνιοι έμποροι ναρκωτικών εσχάτως και εφοπλιστές προστρέχουν στο νέο Ελντοράντο που λέγεται real estate. Tα νησιά βέβαια είχαν πάψει προ πολλού να έχουν τη ρομαντική εικόνα με τους κατοίκους να ψαρεύουν πελάτες στα λιμάνια και μια πετσέτα σε ελεύθερη παραλία, αρκετή για να ξεκουράσει η ζεστή άμμος τα κουρασμένα κορμιά μας.

Την τελευταία δεκαετία περάσαμε ανεπαισθήτως από το «στάσου, μύγδαλα» και τη γοητεία της απλότητας στην αμνησία του μέτρου, από τον τουρισμό ως πηγή βιοπορισμού στην καταπάτηση των ακτών από τα μπιτσόμπαρα και στις αιμοβόρες εφορμήσεις για την καταστροφή της φύσης. Τις προάλλες ένα κρουαζιερόπλοιο στον Βόλο άφησε για ενθύμιο λύματα και πετρελαιοκηλίδες. Αρπαχτές, τυχοδιωκτισμός και παρανομία τα υλικά για τη νέα Ελλάδα, ένα οικόπεδο με θέα που οριοθετείται από συρματοπλεγμένες βίλες και πεντάστερα, από εκατοντάδες πισίνες όπου γηγενείς και αλλοδαποί κολυμπάνε στα χλωριούχα νερά της ματαιοδοξίας τους.

Τα νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά του τουρισμού δεν εντοπίζονται μόνο στην πληθυσμιακή σύνθεση αλλά και σε ανοίκειες συμπεριφορές. Μέχρι πρόσφατα τόσο στα νησιά όσο και στην ενδοχώρα οι ξένοι που αγόραζαν σπίτια ήταν απολύτως ενσωματωμένοι στις τοπικές κοινωνίες. Γλένταγαν μαζί με τους ντόπιους στα πανηγύρια, ζήταγαν δανεικό καφέ από τον γείτονα, ξεχορτάριαζαν τα μονοπάτια κι ένιωθαν ενός είδους ευγνωμοσύνη για τον τόπο που τους φιλοξενούσε. Η νέα γενιά εποίκων με την υπεροψία του χρήματος και των προνομίων μιας Golden Visa αγοράζουν ολόκληρες εκτάσεις, τις μετατρέπουν σε θεματικά πάρκα ή θέρετρα και οι κάτοικοι από αφεντικά γίνονται πάροχοι υπηρεσιών.

Οι καινούργιοι ιδιοκτήτες εισβάλλουν στην ελληνική γη όχι για να ζήσουν σ’ αυτήν, αλλά για να καρπωθούν την υπεραξία της. Αποτελεί διάρρηξη κοινωνικού συμβολαίου οι δημόσιοι υπάλληλοι που διορίζονται σε τουριστικά μέρη να ξεσπιτώνονται στις αρχές της σεζόν και τα γκαρσόνια να δουλεύουν με συνθήκες και μισθό δουλοπάροικου.

Σύντομα τις ελληνικές θάλασσες θα τις χαζεύουμε μέσα από το Ιnstagram των ξένων ινφλουένσερ και παράλληλα θα προσευχόμαστε: Θεέ μου, δώσε μας φτερά να πετάμε. Σε λίγο θα μας πάρουν και τους δρόμους.