Το τέλος της ιστορίας και οι Εσχατόπλαστοι
του Ηλία Φιλιππίδη*
1. H ταυτοποίηση της εποχής μας
Η εποχή-μας μας ενδιαφέρει διπλά: τόσο ως παγκόσμια όσο και ως ελλαδική κατάσταση. Η ταυτοποίησή της είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Το μόνο που μπορούμε να πούμε, είναι ότι έχει όλα τα χαρακτηριστικά μίας εσχατολογίας αρνητικού τύπου, που είναι: α. Μεταβατικότητα χωρίς τα γνώριμα μιας άλλης εποχής. Αν μπορούμε να τη συγκρίνουμε με μία παλαιότερη εποχή, αυτή είναι μόνο η φεουδαρχία. β. Καθοδική κατεύθυνση που ενισχύει τα αρνητικά συναισθήματα της ανησυχίας και της μοιρολατρίας, ενώ απομακρύνει την λογική από την διάθεση για ελπίδα. γ. Αβεβαιότητα και αδιαφάνεια για τα χαρακτηριστικά της νέας εποχής. Θα έχει κάποια θετικά χαρακτηριστικά, τα οποία μπορούμε να προϋπαντήσουμε μετά κλάδων και βαΐων και να τα ενισχύσουμε ή θα πρόκειται για ένα νέο μεσαίωνα;