Οι γονείς αναρωτιούνται: Γιατί τόσες εργασίες για το σπίτι;

της Katrina Schwartz

Καθώς το κίνημα εναντίον των πολλών ασκήσεων για το σπίτι συνεχίζει να μεγαλώνει, μερικοί γονείς τραβούν μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο σπίτι και το σχολείο. Τα σχολεία, από την άλλη, ξεκινούν να αναθεωρούν το ρόλο των ασκήσεων για το σπίτι και το πως ανατίθενται.
Αν οι ασκήσεις για το σπίτι είναι απλά για απασχόληση -απόδειξη ότι τα παιδιά “μαθαίνουν”, τότε αυτός ο χρόνος είναι χαμένος κατά κάποιον τρόπο. Οι γονείς είναι ευαίσθητοι στις πιέσεις πάνω στα παιδιά τους και θέλουν να έχουν ελεύθερο χρόνο όταν επιστρέφουν σπίτι μετά από εφτά ώρες στο σχολείο. Αν οι ασκήσεις για το σπίτι δεν είναι ενδιαφέρουσες γιατί να τις κάνουν;
“Απλά πιστεύω ότι τα σχολεία πρέπει να να στοχαστούν περισσότερο σχετικά με την πολιτική για τις ασκήσεις για το σπίτι και τη δουλειά με τους δασκάλους και να είναι σίγουρα ότι ό,τι ασκήσεις δίνουν είναι πλούσιες, άξιες εμπειρίες για τα παιδιά και θα διορθωθούν στην πραγματικότητα” είπε η Jolene Ivey, μητέρα πέντε αγοριών σε μία συζήτηση στο NPR’s Tell Me More.
“Διδάσκουμε για τα τεστ. Έτσι πολλή διδασκαλία που θα έπρεπε να γίνεται στο σχολικό περιβάλλον απουσιάζει” είπε ο Stephen Jones, εκπαιδευτικός και πατέρας. “Το να δίνεις ασκήσεις για το σπίτι δίνει μία παραπάνω ευκαιρία να δώσεις δουλειά.” Δε θεωρεί απαραίτητα ότι αυτό είναι το χειρότερο πράγμα, αλλά οι ασκήσεις θα πρέπει να επιτρέπουν στα διαφορετικά στυλ μάθησης να ακμάζουν έτσι ώστε να παρακινεί και να διασκεδάζει τα παιδιά όταν είναι σπίτι.
Οι υπέρμαχοι των ασκήσεων για το σπίτι λένε ότι η ικανότητα να κάτσεις κάτω και να συγκεντρωθείς στις ασκήσεις σου μετά από μία μεγάλη μέρα στο σχολείο είναι η κύρια δεξιότητα που χρειάζονται οι νέοι στο κολέγιο και μετά. Αν τα λύκεια δεν δίνουν στους μαθητές αρκετές ασκήσεις, οι απόφοιτοι θα είναι απροετοίμαστοι όταν θα αντιμετωπίσουν το βαρύ φορτίο της μελετης στο κολέγιο.
Αλλά ο Kenneth Goldberg, ψυχολόγος και συγγραφέας του “The Homework Trap”, υποστηρίζει ότι η επιτυχία στο κολέγιο είναι περισσότερο θέμα αυτοπεποίθησης. Υποστηρίζει επίσης, ότι οι ασκήσεις για το σπίτι τονίζουν μαθησιακές δυσκολίες που δεν έχουν εντοπιστεί στα παιδιά οι οποίες κάνουν πολύ δύσκολο για κάποια από αυτά να τις ολοκληρώσουν στο σπίτι. Ένα από τα παιδιά του παλεύει με τις ασκήσεις σε καθημερινή βάση μέχρι το βράδυ οδηγώντας τον Goldberg να συμπεράνει ότι οι ασκήσεις χτυπούν ανελέητα το παιδί με αρνητικότητα, δοκιμάζοντας την αυτοπεποίηθησή του αντί να την καλλιεργεί.
Ο Goldberg έχει μερικές απλές λύσεις να προσφέρει στους γονείς και τους
δασκάλους σχετικά με το πως να αποφύγουν την παγίδα των ασκήσεων για το σπίτι και να αυξήσουν την αποδοτικότητα τους. Προωθεί την ιδέα του να προσδιοριστεί συγκεκριμένος χρόνος για τις ασκήσεις, ανεξάρτητα με το αν η εργασία ολοκληρώθηκε και μετά να συζητηθεί ένα διαφορετικό σύνολο προσδοκιών με το ίδιο το σχολείο.
Αναφέρει συγκεκριμένα σε ένα άρθρο στη Wall Street Journal:

1. Χρονικό όριο στις ασκήσεις για το σπίτι. Όπως ακριβώς το σχολείο αρχίζει και τελειώνει με το κουδούνι , να οριστεί συγκεκριμένος χρόνος για τις ασκήσεις για το σπίτι. Να δούμε τι μπορεί να κάνει το παιδί σε ένα λογικό χρονικό πλαίσιο και να να δουλέψουμε με αυτό το παιδί χρησιμοποιώντας το χρόνο του σωστά.
2. Μειωμένες τιμωρίες. Να μηδενίζετε το 25% του βαθμού είναι αυστηρή ποινή με σκοπό την αλλαγή συμπεριφοράς. Λιγότερες συνέπειες θα αποδειχθούν πιο αποτελεσματικές τόσο στο να κινητοποιήσουν το παιδί όσο και να επιτρέψουν στο γονιό να προσεγγίσει το θέμα πιο ήρεμα.
3. Σεβασμό στις γραμμές εξουσίας. Οι δάσκαλοι είναι οι υπεύθυνοι στις σχολικές αίθουσες. Οι γονείς πρέπει να αγνοούντα ευγενικά όταν λένε στους δασκάλους τι πρέπει να κάνουν στη δουλειά τους. Οι γονείς είναι οι άνθρωποι που είναι υπεύθυνοι για τα σπίτια τους, οι δάσκαλοι δεν πρέπει να τους λένε πώς θα οργανώσουν τα σπίτια τους. Τελικά, όταν πρέπει να παρθούν αποφάσεις για συμπεριφορές στο σπίτι (π.χ. ασκήσεις για το σπίτι), οι γονείς είναι αυτοί που πρέπει να έχουν τον τελικό λόγο.

“Οι δάσκαλοι πρέπει να αναγνωρίζουν ότι οι γονείς είναι οι άρχοντες του σπιτιού, οι δάσκαλοι είναι οι άρχοντες της τάξης και οι ασκήσεις για το σπίτι δίνονται με την άδεια των γονέων”, λέει ο Goldberg.
Για γονείς όπως την Ivey, οι οποίοι θέλουν τα παιδιά τους να επιτύχουν στο σχολείο, ο γρίφος για το ζήτημα των ασκήσεων στο σπίτι έχει γίνει αναπόφευκτος.
“Οι ασκήσεις για το σπίτι είναι μία πολύ θλιβερή εμπειρία της ζωής μου”, είπε η Ivey. “Οι δάσκαλοι έχουν τα παιδιά μου για εφτά ώρες στο σχολείο και όταν επιστρέφουν σπίτι θα ήθελα να μπορούν να κάνουν κάτι διαφορετικό.”

Πηγή: blogd.Kqed.org

Μερικές συμπληρωματικές σκέψεις για τις εργασίες στο σπίτι

Το κείμενο της Katrina Schwartz φανερώνει την δικαιολογημένη αγωνία μερίδας γονιών για την σχολειοποίηση της ζωής των παιδιών. Σημαντικές στιγμές της καθημερινής ζωής (φαγητό, ύπνος, παιχνίδι) προσδιορίζονται από τις υποχρεώσεις του παιδιού απέναντι στο σχολείο. Δικαιολογημένα οι γονείς ζητούν να έχουν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους. Το κείμενο τοποθετεί το ζήτημα της σχολειοποίησης ως αντιπαράθεση οικογένειας-σχολείου ή γονέα-εκπαιδευτικού, αποδίδοντας το μονάχα στον εκπαιδευτικό και δαιμονοποιόντας τον.
Το θέμα όμως είναι πιο περίπλοκο. Οι γονείς είναι το ίδιο περιπλεγμένοι με τους  εκπαιδευτικούς σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που επιβάλλει την εντατική εργασία των παιδιών. Δεν λείπουν οι περιπτώσεις που οι ίδιοι οι γονείς διαμαρτύρονται για τις λίγες ασκήσεις που έχουν τα παιδιά στο σπίτι ή ταυτίζουν τον καλό εκπαιδευτικό με την καλή φωτοτυπία στο σπίτι.
Αν επικεντρωθούμε στο εκπαιδευτικό σύστημα και στις πρακτικές που αυτό παράγει, μπορούμε να έχουμε μία πλουσιότερη εικόνα σχετικά με τις εργασίες στο σπίτι. Η αποσύνδεση της γνώσης από τον κόσμο των παιδιών και ο υπερβολικός της όγκος -δύο από τις μεγαλύτερες πληγές του εκπαιδευτικού μας συστήματος- οδηγεί στην κυριαρχία μηχανιστικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης. Έτσι, στείρες ασκήσεις, από τις οποίες το παιδί δεν μπορεί να αντλήσει κάποιου είδους νόημα, γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της μάθησης. Αυτές οι ασκήσεις μπορεί να γίνονται είτε μέσα στην τάξη είτε στο σπίτι ως συνέχεια της δουλειάς. Σε κάθε περίπτωση τέτοιου είδους ασκήσεις δεν βοηθούν στην κατανόηση εννοιών. Η ουσιαστική μάθηση εμπλέκει πάντα το παιδί σε μία δραστηριότητα που έχει νόημα για το ίδιο. Και μία τέτοια δραστηριότητα χρειάζεται χρόνο. Αυτό που συνήθως έχουμε στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι εκγύμναση παιδιών με ακαταλαβίστικες λέξεις και αριθμούς. Επιπλέον, η ανταγωνιστική λογική, η οποία διαπερνά ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα και επιβάλλει τακτικές εξετάσεις, ζητά την συνεχή εξάσκηση πάνω σε αυτού του τύπου τις μηχανιστικές ασκήσεις, ώστε να μπορέσει το παιδί να εξελιχθεί και να πετύχει ακαδημαϊκά.
Σε αυτό το περιβάλλον, η οδηγία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για τις ασκήσεις για το σπίτι να μην υπερβαίνουν τα 20’-30’ μένει συνήθως κενή περιεχομένου. Μάλιστα συχνά παρατηρείται οι φωτοτυπίες και η αντίστοιχη δουλειά για το σπίτι να είναι περισσότερη στις μικρότερες τάξεις (Α΄ και Β΄), παρόλο που εκεί υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες για μία διαφορετική προσέγγιση της διδασκαλίας.
Αυτό που οφείλουμε ως εκπαιδευτικοί της πράξης είναι να διαπιστώσουμε τις αντιφάσεις ανάμεσα στις όμορφα διατυπωμένες προθέσεις της πολιτείας (δείτε το σχετικό ΦΕΚ που αφορά τη λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) και την εκπαιδευτική πραγματικότητα που διαμορφώνεται από τις πιέσεις του ίδιου του εκπαιδευτικού συστήματος, να τις αναδείξουμε και να τις αντιμετωπίσουμε. Σίγουρα υπάρχουν δυνατότητες μέσα στην τάξη να αυξήσουμε τις δραστηριότητες που οι μαθητές βρίσκουν κάποιο νόημα και να μειώσουμε έτσι την μηχανιστική δουλειά τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι. Αν θέλουμε όμως μία συνολική λύση, τότε αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο μέσα από την αλλαγή των δομών του εκπαιδευτικού συστήματος που κόβει την γνώση σε κομμάτια και τοποθετεί τον μαθητή σε μία παθητική στάση αποστήθισης αυτών των ξεκομμένων στοιχείων γνώσης.