Το μαρτύριο των «δυνατών» ανθρώπων

Δημήτρης Φλαμούρης Μαθηματικός, Θετικός Ψυχολόγος

  Η Κωνσταντίνα είναι μια κοπέλα δυνατή. Στην παρέα όλοι το ξέρουν. Ανεξάρτητη και «καταφερτζού». Από μικρή άκουγε τη μητέρα της να της λέει:
«Δεν έχεις ανάγκη εσύ. Σε εμπιστεύομαι. Ό,τι και να γίνει θα τα βγάλεις πέρα»
Και καμιά φορά συμπλήρωνε:
«Η καημένη η αδερφή σου, δεν μπορεί όμως»
Χαιρότανε τότε πολύ με αυτά που άκουγε. Προσπαθούσε να είναι αυτάρκης, να μη σκοτίζει τους γονείς της και πολύ. Να μη τους στεναχωρεί και να μην
τους ανησυχεί με τα προβλήματά της. Την καμάρωναν κι εκείνοι, η αλήθεια είναι. Είχαν στρέψει όλη την προσοχή τους στην αδερφή της που παρουσίαζε όλα τα προβλήματα.
Μεγάλωσε η Κωνσταντίνα και έγινε ένας άνθρωπος που δεν παραπονιέται εύκολα. Δε θα την ακούσεις συχνά να γκρινιάζει στην παρέα. Έχει καταφέρει πολλά στη ζωή της και είναι περήφανη γι' αυτό. Έχει αναπτύξει ιδιαίτερα την αίσθηση του ελέγχου. Θέλει, της είναι απαραίτητο δηλαδή, να ξέρει ακριβώς πώς είναι τα πράγματα και πώς θα εξελιχθούν. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να προσαρμοστεί και να αποφύγει δυσάρεστες εκπλήξεις. Με αυτόν τον τρόπο θα είναι σίγουρη πως δε θα χρειαστεί να δείξει αδυναμίες.
Ρωτάς, σε ποιον να τις δείξει; Μα, στον εαυτό της κατ' αρχήν. Ο εαυτός της είναι πλέον ο μεγαλύτερος κριτής της! Ο εαυτός της είναι αυτός που της λέει τώρα: «Δεν έχεις ανάγκη εσύ». Ο εαυτός της, της υπαγορεύει να αντέξει λίγο ακόμα. Ο εαυτός της, ο οποίος σκλήρυνε με τα χρόνια. Ίσως να είχε σκληρύνει από τότε που ήτανε μικρή, τελικά. Από τότε που ο τρόπος για να κερδίζει την προσοχή και το μπράβο των γονιών της ήταν το να είναι δυνατή. Γιατί η Κωνσταντίνα νιώθει μέσα της δυνατή.
Νιώθει ότι μπορεί και μόνη της μια χαρά. Νιώθει ότι θα τα καταφέρει.
Νιώθει ότι δεν έχει ανάγκη.

Εκτός από μερικές φορές... Εκείνες τι φορές, ρε παιδί μου, κάτι την πιάνει. Κάτι που δεν μπορεί να το εξηγήσει. Ένα παράπονο, έρχεται και την πνίγει. «Γιατί εγώ; Γιατί όχι εγώ;» Τότε καταρρέει και απελπίζεται. Αλλά μόνο για λίγο. Μόνο, μόνη της. Μετά και πάλι φοράει το δυνατό της προσωπείο και βγαίνει στον κόσμο.

Στις σχέσεις της είναι το αντράκι της σχέσης. Στις φιλικές της σχέσεις είναι αυτή που αναλαμβάνει πολλές από τις πρωτοβουλίες της παρέας. Τόσο οι φίλοι της όσο και οι σύντροφοί της έχουν μάθει να στηρίζονται επάνω της. Το απολαμβάνει η αλήθεια είναι...
Όμως υπάρχει μέσα της αυτή η κρυφή επιθυμία: «Αχ, να μπορούσα κι εγώ να αφεθώ. Να μπορούσα κι εγώ να βρω κάποιον να με περιποιείται, όπως εγώ περιποιούμαι τους άλλους». Δεν μπορεί να καταλάβει πως οι άνθρωποι στις σχέσεις βολεύονται και αναλαμβάνουν ρόλους. Έτσι, όταν στην αρχή επιδεικνύει το χαρακτήρα του δυνατού και του περιποιητικού τότε και ο άλλος γίνεται αυτομάτως ο αδύναμος και αυτός που απολαμβάνει.

Η Κωνσταντίνα δεν έχει ανάγκη. Ή μήπως έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη από όλους; Τη μεγαλύτερη διότι αυτός που θα την περιποιηθεί (φίλος/σύντροφος) πρέπει να επιμείνει τόσο ώστε να κάμψει τις δικές της αντιρρήσεις στο ότι χρειάζεται περιποίηση. Πρέπει να επιμείνει τόσο ώστε να καταφέρει να την πείσει ότι αν φανεί αδύναμη και αφεθεί στο να την βοηθήσει και να τη στηρίξει δε θα σημαίνει αυτό ότι είναι άχρηστη. Θα του/της αντισταθεί και θα επιμείνει, η Κωνσταντίνα, ότι είναι μια χαρά. Έτσι, οι περισσότεροι θα την πιστέψουν και θα δεχτούν τα λόγια της.
Αν τύχει και συναντήσει κάποιον πιο «δυνατό» τότε δυο δυνάμεις θα αντιπαρατεθούν μέσα της. Από τη μία η δύναμη της αυτοσυντήρησης που την προτρέπει να είναι δυνατή όπως ξέρει και όπως νομίζει ότι είναι το σωστό, κι από την άλλη η βαθύτερη ανάγκη της για να την περιποιηθούν, (που καμιά φορά μπορεί να είναι περιβεβλημένη με ενοχές).
«Αξίζω άραγε να με περιποιούνται;»
Αξίζεις Κωνσταντίνα μου, ναι.
Γι' αυτό αν ξέρεις καμία Κωνσταντίνα ή Κωνσταντίνο προσπάθησε να δώσεις λίγο μεγαλύτερη προσοχή. Πίσω από το «δυνατό» προσωπείο ίσως να κρύβεται ένα πιο ευαίσθητο παιδί. Ένα παιδί που έχει ανάγκη, όσο κι αν το αρνείται. Όπως ακριβώς όταν ήτανε π