Πόσο πουλάμε τη σιωπή μας για την Υεμένη

«Λυπάμαι που πρέπει να υπενθυμίσω στην επιτροπή ότι οποιαδήποτε κριτική προς τη Σαουδική Αραβία δεν είναι καθόλου εποικοδομητική», είπε ο ομιλητής και ίσιωσε τα χαρτιά που κρατούσε στα χέρια του. Στο βήμα βρισκόταν ο Βρετανός πρώην υπουργός Άμυνας, Μάικλ Φάλον, ο οποίος θα εξηγούσε στην αρμόδια επιτροπή του κοινοβουλίου τους όρους της νέας συμφωνίας πώλησης μαχητικών αεροσκαφών στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας.
   Αυτό που πραγματικά έκανε όμως, ήταν να αποκαλύψει και έναν άγραφο όρο του συμβολαίου: η πώληση όπλων στο Ριάντ συνοδεύεται από ολοκληρωτική σιωπή για τα εγκλήματα που πραγματοποιεί ο οίκος των Σαούντ στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και σε γειτονικά κράτη.
    
  Λίγους μήνες αργότερα, καθώς ο ΟΗΕ προειδοποιούσε ότι ο πόλεμος της Σαουδικής Αραβίας εναντίον της Υεμένης απειλεί να προκαλέσει τον
μεγαλύτερο λιμό, αλλά και τη μεγαλύτερη επιδημία χολέρας που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες, είναι εύκολο να εντοπίσεις τις χώρες που «δεσμεύονται» από την άγραφη ρήτρα της σιωπής.
  
  Οι ΗΠΑ και η Βρετανία, οι δύο βασικοί προμηθευτές των οπλικών συστημάτων με τα οποία η Σαουδική Αραβία βομβαρδίζει εδώ και χρόνια σχολεία, νοσοκομεία και υπαίθριες αγορές, σφύριζαν αδιάφορα καθώς διεθνείς οργανώσεις αποκάλυπταν τα φρικιαστικά εγκλήματα του οίκου των Σαούντ. Μαζί με τους συνήθεις ύποπτους όμως η «ομερτά» των εμπόρων όπλων άρχισε να δεσμεύει και αρκετές ακόμη χώρες –κυρίως στο εσωτερικό της Ε.Ε.
 
  Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Μελετών της Στοκχόλμης για την Ειρήνη (SIPRI), από την έναρξη των επιχειρήσεων στην Υεμένη οι εισαγωγές οπλικών συστημάτων στη Σαουδική Αραβία τριπλασιάστηκαν, γεγονός που άλλαξε την αγορά οπλικών συστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα, μόνο το 2016 η Σαουδική Αραβία αγόρασε από τουλάχιστον δέκα χώρες της Ε.Ε. οπλικά συστήματα αξίας σχεδόν 900 εκατομμυρίων ευρώ.

   Η πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία παραβιάζει το πνεύμα και το γράμμα των κοινών κανόνων που υιοθέτησε η Ε.Ε. το 2008 για «τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού» (Κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου), αλλά και σειρά αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μερικές αποφάσεις της Ε.Ε. όμως, φαίνεται ότι δεν έχουν την παραμικρή ισχύ εάν απειλούν τα συμφέροντα της βιομηχανίας όπλων.
Αντίστοιχα στις Ηνωμένες Πολιτείες οι χορηγίες δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, που πραγματοποίησαν στην προεκλογική εκστρατεία βιομηχανίες όπλων όπως η Lockheed Martin, η Raytheon και η Boeing, εξασφάλισαν την ανοχή Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών στον πόλεμο εναντίον της Υεμένης.

Η ανήθικη πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία… βοηθά και υποκινεί φρικτά εγκλήματα
– Τζέιμς Λιντς, Διεθνής Αμνηστία

  Χάρη σε αυτή τη διακομματική σιωπή, η Lockheed Martin ανακοίνωσε το Μάιο συνεργασία ύψους 28 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Σαουδική Αραβία, η Boeing «έσπρωξε» 48 στρατιωτικά ελικόπτερα Σινούκ, αξίας 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, και άγνωστο αριθμό κατασκοπευτικών αεροσκαφών P-8, ενώ η Raytheon υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας, οι λεπτομέρειες του οποίου αναμένεται να ανακοινωθούν τους επόμενους μήνες.
  Η εξαγορά της σιωπής είναι προσφιλής τακτική των καθεστώτων του Περσικού Κόλπου εδώ και δεκαετίες. Σε αρκετές περιπτώσεις αυτό σημαίνει ότι χώρες όπως η Σαουδική Αραβία έφτασαν να έχουν περισσότερα μαχητικά αεροσκάφη από πιλότους. Την ίδια στιγμή οι πιλότοι του μικροσκοπικού Μπαχρέιν συνειδητοποιούσαν ότι δεν έχουν επαρκή εναέριο χώρο για να πετάξουν τα υπερσύγχρονα μαχητικά, που ξέφευγαν από τα σύνορα της χώρας μερικά δευτερόλεπτα μετά την απογείωσή τους.
Με τον πόλεμο που εξαπέλυσε όμως η Σαουδική Αραβία η κατάσταση άλλαξε.  
  Τα οπλικά συστήματα δεν προλάβαιναν να βγουν από τις συσκευασίες τους πριν χρησιμοποιηθούν για να πλήξουν κάποια περιοχή αμάχων στην Υεμένη. Η ρήτρα της σιωπής ήταν πλέον πολυτιμότερη από ποτέ και οι έμποροι όπλων φρόντιζαν να την επιβάλλουν στη χώρα τους.

  Παρ’ όλα αυτά, τα δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανά η Σαουδική Αραβία για την αγορά οπλικών συστημάτων δεν καταφέρνουν πάντα να κλείσουν όλα τα στόματα. Ακόμη και μέσα στην αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου, αλλάΊσως για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝ.ΕΛΛ., η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι συμφώνησαν σε κάτι: η Ελλάδα έπρεπε να γίνει συνένοχος σε ένα έγκλημα που πλέον απειλεί τις ζωές 20 εκατομμυρίων ανθρώπων. και στην αμερικανική Γερουσία υπήρξαν άνθρωποι που καταδίκασαν το εμπόριο όπλων σε ένα καθεστώς που κατηγορείται για γενοκτονία.

Εξαίρεση αποτέλεσε η Ελλάδα, όπου κυβέρνηση και αντιπολίτευση διαφώνησαν μόνο για τους όρους της συναλλαγής. Ίσως για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝ.ΕΛΛ., η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι συμφώνησαν σε κάτι: η Ελλάδα έπρεπε να γίνει συνένοχος σε ένα έγκλημα που πλέον απειλεί τις ζωές 20 εκατομμυρίων ανθρώπων.
INFO
Διαβάστε:
«Yemen Endures»
Η πανεπιστημιακός και δημοσιογράφος Τζίνι Χιλ αποκαλύπτει το ανθρωπιστικό και γεωπολιτικό παρασκήνιο του πολέμου στην Υεμένη.

Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών – 11/10/2017