«Μειώστε
τη ζάχαρη και κάντε το τώρα», είπε εμμέσως πλην σαφώς ο Παγκόσμιος
Οργανισμός Υγείας όταν στις αρχές Μαρτίου σύστησε τον περιορισμό της
κατανάλωσης ελεύθερων σακχάρων σε λιγότερο από το 10% των ημερήσιων
θερμίδων, τονίζοντας ότι η περαιτέρω μείωση σε λιγότερο από 5% παρέχει
πρόσθετα οφέλη, απομακρύνοντας σημαντικά τον κίνδυνο της παχυσαρκίας και
της τερηδόνας των δοντιών, που συνδέονται με την υπερκατανάλωσή της.
Με το δεδομένο ότι ο μέσος Δυτικοευρωπαίος προσλαμβάνει καθημερινά
περίπου 101 γραμμάρια ζάχαρης, καμουφλαρισμένης συνήθως μέσα στα
επεξεργασμένα τρόφιμα του εμπορίου, πρακτικά η νέα οδηγία του ΠΟΥ
προτείνει αρχικά τον περιορισμό της ημερήσιας πρόσληψής της στο μισό (50
γραμμάρια, δηλαδή 12 κουταλάκια του γλυκού για τους ενηλίκους, που
αντιστοιχούν σε 193 θερμίδες), με στόχο την προοδευτική -αν και όχι
εξίσου ρεαλιστική, όπως δήλωσε ο δρ Φρανσέσκο Μπράνκα, διευθυντής
Διατροφής της Υγείας και Ανάπτυξης του Οργανισμού- μείωσή της στο 1/4.
Μερικούς μήνες νωρίτερα, μετατρέποντας τον εαυτό του σε πειραματόζωο για τους σκοπούς του
ντοκιμαντέρ «That Sugar», που προβάλλεται αυτές τις μέρες στις αυστραλιανές αίθουσες, ο σκηνοθέτης Ντέιμον Γκάμο είχε επισκεφτεί τον γιατρό του 60 ημέρες μετά την έναρξη ειδικής διατροφής που αποτελούνταν από κάθε λογής light και δήθεν «υγιεινά» τρόφιμα, τα οποία βρίσκουμε στα ράφια του σούπερ μάρκετ: μπάρες δημητριακών, επιδόρπια γιαουρτιού με χαμηλά λιπαρά, δημητριακά πρωινού, τυποποιημένους χυμούς, κ.λπ. Μολονότι από το διαιτολόγιό του είχε αποκλείσει παχυντικά εδέσματα και ροφήματα, όπως τα παγωτά, οι σοκολάτες, τα ζαχαρωτά, τα αναψυκτικά, κατανάλωνε κατά μέσον όρο 40 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη την ημέρα. Οι εργαστηριακές εξετάσεις στις οποίες του ζήτησε να υποβληθεί ο παθολόγος του έδειξαν ότι είχε ήδη ξεκινήσει να εμφανίζει λίπος στο συκώτι, νόσο που σχετίζεται με την παχυσαρκία και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε ηπατική ανεπάρκεια.
Κρυμμένη σε τυποποιημένα τρόφιμα και σε παραπλανητικές ετικέτες, η ζάχαρη βρίσκεται παντού: σε φρουτοποτά και σνακ, σε σιρόπια και ζύμες, σε έτοιμα γεύματα και σάλτσες. Ο Ρόμπερτ Λάστιγκ, καθηγητής Παιδιατρικής στο τμήμα Ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας και ένας από τους πλέον προβεβλημένους θεωρητικούς στον πόλεμο κατά της ζάχαρης, κατονομάζει ως σχεδόν μοναδικό υπεύθυνο τη βιομηχανία τροφίμων. «Η ζάχαρη λειτουργεί ως δόλωμα», λέει στο «Κ». «Γιατί, όσο περισσότερη βάζει ο κατασκευαστής στο προϊόν, τόσο πιο πολύ θα θέλετε να το αγοράσετε, καθώς ενεργοποιεί δραστηριότητα στον επικλινή πυρήνα του εγκεφάλου (nucleus accumbens), δηλαδή στο κέντρο της ευχαρίστησης ή ανταμοιβής, με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι ναρκωτικές ουσίες. Οταν τη δεκαετία του ’80 η βιομηχανία άρχισε να περιορίζει τα λιπαρά στα επεξεργασμένα τρόφιμα, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να παραμείνουν νόστιμα, και η ζάχαρη κρίθηκε ως ο πιο βολικός.
Γιατί πλην των άλλων, λειτουργεί ως φυσικό συντηρητικό, καθώς δεσμεύει το διαθέσιμο νερό εμποδίζοντας την ανάπτυξη μικροοργανισμών, π.χ. διατηρεί το ψωμί αφράτο και φρέσκο για περισσότερες μέρες. Επίσης καταλαμβάνει χώρο στη συσκευασία, επιτρέποντας στον κατασκευαστή να χρησιμοποιεί μικρότερες ποσότητες από ακριβότερες πρώτες ύλες, όπως π.χ. η βρόμη στα δημητριακά πρωινού».
Η επιτραπέζια ζάχαρη δεν μεταβολίζεται με τον τρόπο που μεταβολίζονται άλλοι υδατάνθρακες. Εξάλλου, στην ουσία δεν κάνει τίποτα άλλο από το να ξεγελά τον εγκέφαλό μας, παρασύροντάς τον να καταναλώσει ακόμη περισσότερη. Τα σάκχαρα μεταβολίζονται στο ήπαρ, το οποίο, όταν αναγκάζεται να επεξεργαστεί μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που αντέχει, μετατρέπει τα σάκχαρα σε λίπος. Η συσσώρευση λίπους στο συκώτι δημιουργεί αντίσταση στην ινσουλίνη, που με τη σειρά της οδηγεί σε χρόνιες μεταβολικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ο Λάστιγκ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Από ανάλυση δεδομένων της τελευταίας δεκαετίας, προερχομένων από 175 διαφορετικές χώρες, προκύπτει ότι στην εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 δεν έχει σημασία ο συνολικός αριθμός των προσλαμβανόμενων θερμίδων, αλλά το είδος τους. Βρέθηκε ότι με 150 παραπάνω θερμίδες την ημέρα το ποσοστό εμφάνισης διαβήτη βρισκόταν στο 0,1%. Οταν όμως αυτές προέρχονταν από κάποιο αναψυκτικό, το ποσοστό αυξανόταν στο 1,1%».
Μερικούς μήνες νωρίτερα, μετατρέποντας τον εαυτό του σε πειραματόζωο για τους σκοπούς του
ντοκιμαντέρ «That Sugar», που προβάλλεται αυτές τις μέρες στις αυστραλιανές αίθουσες, ο σκηνοθέτης Ντέιμον Γκάμο είχε επισκεφτεί τον γιατρό του 60 ημέρες μετά την έναρξη ειδικής διατροφής που αποτελούνταν από κάθε λογής light και δήθεν «υγιεινά» τρόφιμα, τα οποία βρίσκουμε στα ράφια του σούπερ μάρκετ: μπάρες δημητριακών, επιδόρπια γιαουρτιού με χαμηλά λιπαρά, δημητριακά πρωινού, τυποποιημένους χυμούς, κ.λπ. Μολονότι από το διαιτολόγιό του είχε αποκλείσει παχυντικά εδέσματα και ροφήματα, όπως τα παγωτά, οι σοκολάτες, τα ζαχαρωτά, τα αναψυκτικά, κατανάλωνε κατά μέσον όρο 40 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη την ημέρα. Οι εργαστηριακές εξετάσεις στις οποίες του ζήτησε να υποβληθεί ο παθολόγος του έδειξαν ότι είχε ήδη ξεκινήσει να εμφανίζει λίπος στο συκώτι, νόσο που σχετίζεται με την παχυσαρκία και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε ηπατική ανεπάρκεια.
Κρυμμένη σε τυποποιημένα τρόφιμα και σε παραπλανητικές ετικέτες, η ζάχαρη βρίσκεται παντού: σε φρουτοποτά και σνακ, σε σιρόπια και ζύμες, σε έτοιμα γεύματα και σάλτσες. Ο Ρόμπερτ Λάστιγκ, καθηγητής Παιδιατρικής στο τμήμα Ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας και ένας από τους πλέον προβεβλημένους θεωρητικούς στον πόλεμο κατά της ζάχαρης, κατονομάζει ως σχεδόν μοναδικό υπεύθυνο τη βιομηχανία τροφίμων. «Η ζάχαρη λειτουργεί ως δόλωμα», λέει στο «Κ». «Γιατί, όσο περισσότερη βάζει ο κατασκευαστής στο προϊόν, τόσο πιο πολύ θα θέλετε να το αγοράσετε, καθώς ενεργοποιεί δραστηριότητα στον επικλινή πυρήνα του εγκεφάλου (nucleus accumbens), δηλαδή στο κέντρο της ευχαρίστησης ή ανταμοιβής, με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι ναρκωτικές ουσίες. Οταν τη δεκαετία του ’80 η βιομηχανία άρχισε να περιορίζει τα λιπαρά στα επεξεργασμένα τρόφιμα, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να παραμείνουν νόστιμα, και η ζάχαρη κρίθηκε ως ο πιο βολικός.
Γιατί πλην των άλλων, λειτουργεί ως φυσικό συντηρητικό, καθώς δεσμεύει το διαθέσιμο νερό εμποδίζοντας την ανάπτυξη μικροοργανισμών, π.χ. διατηρεί το ψωμί αφράτο και φρέσκο για περισσότερες μέρες. Επίσης καταλαμβάνει χώρο στη συσκευασία, επιτρέποντας στον κατασκευαστή να χρησιμοποιεί μικρότερες ποσότητες από ακριβότερες πρώτες ύλες, όπως π.χ. η βρόμη στα δημητριακά πρωινού».
Η επιτραπέζια ζάχαρη δεν μεταβολίζεται με τον τρόπο που μεταβολίζονται άλλοι υδατάνθρακες. Εξάλλου, στην ουσία δεν κάνει τίποτα άλλο από το να ξεγελά τον εγκέφαλό μας, παρασύροντάς τον να καταναλώσει ακόμη περισσότερη. Τα σάκχαρα μεταβολίζονται στο ήπαρ, το οποίο, όταν αναγκάζεται να επεξεργαστεί μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που αντέχει, μετατρέπει τα σάκχαρα σε λίπος. Η συσσώρευση λίπους στο συκώτι δημιουργεί αντίσταση στην ινσουλίνη, που με τη σειρά της οδηγεί σε χρόνιες μεταβολικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ο Λάστιγκ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Από ανάλυση δεδομένων της τελευταίας δεκαετίας, προερχομένων από 175 διαφορετικές χώρες, προκύπτει ότι στην εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 δεν έχει σημασία ο συνολικός αριθμός των προσλαμβανόμενων θερμίδων, αλλά το είδος τους. Βρέθηκε ότι με 150 παραπάνω θερμίδες την ημέρα το ποσοστό εμφάνισης διαβήτη βρισκόταν στο 0,1%. Οταν όμως αυτές προέρχονταν από κάποιο αναψυκτικό, το ποσοστό αυξανόταν στο 1,1%».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου