Η Ελλάδα μικραίνει και γερνάει – Αρνητικά ρεκόρ 70 ετών

Θανασης Παπαδης

   Στοιχεία σοκ για την ηλικιακή διάρθρωση της Ελλάδος, από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αυτό που δείχνουν τα στοιχεία είναι ότι ο πληθυσμός γερνάει και πλέον το ενδεχόμενο σε πολύ λίγα χρόνια να μετατραπεί η χώρα ως χώρα γερόντων είναι πολύ κοντά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας όσοι πολίτες
είναι πάνω από 65 ετών, έχουν το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων επτά 10ετιών. Τα στοιχεία αφορούν το 2017, αλλά σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ η κατάσταση επιδεινώθηκε πέρυσι, ενώ δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα κάποια ένδειξη που θα αλλάξει την κατάσταση προς το καλύτερο. Ακόμη χειρότερο είναι το στοιχείο ότι τα παιδιά έως και 14 ετών, έχουν το μικρότερο ποσοστό επί του συνολικού πληθυσμού, για τα τελευταία 68 χρόνια.

Πληθυσμός και δείκτης γήρανσης τα χρόνια 1951 – 2011 και 2018

Ποσοστιαία κατανομή του πληθυσμού για τα χρόνια 1951 – 2011 και 2018

Όλα τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι το ασφαλιστικό τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει τα επόμενα χρόνια ένα πρόβλημα εκρηκτικό και οι όποιες λύσεις μάλλον δεν θα μπορεί να είναι μαγικές. Οι ειδικοί μάλιστα επισημαίνουν ότι μία νέα αύξηση του ορίου ηλικίας είναι προ των θυρών. Βάζουν μάλιστα τον πήχη για πάνω από τα 70 έτη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή, ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας κατά την 1η Ιανουαρίου 2018, εκτιμήθηκε σε 10.741.165 άτομα εκ των οποίων 5.210.040 ήταν άνδρες και 5.531.125 ήταν γυναίκες. Μέσα σε μόλις έναν χρόνο, ο πληθυσμός συρρικνώθηκε κατά 0,25%. Την 1η Ιανουαρίου 2017, η Ελλάδα «μετρούσε» 10.768.193 μόνιμους κατοίκους.

Ο πληθυσμός της χώρας την 1η Ιανουαρίου 2018

Η μείωση ήταν αποτέλεσμα του περιορισμένου αριθμού γεννήσεων σε σχέση με τους θανάτους. Καταγράφηκαν συνολικά 88.553 γεννήσεις ενώ οι θάνατοι εκτοξεύτηκαν στους 124.501. Το ισοζύγιο γεννήσεων- θανάτων ήταν αρνητικό κατά  35.948 άτομα. Στον συνολικό πληθυσμό όμως, η μείωση αποτυπώθηκε μικρότερη καθώς υπήρξε θετική μεταναστευτική ροή κατά 8.920 άτομα.
Η κατανομή του πληθυσμού με βάση την ηλικία, διαμορφώθηκε ως εξής:

• Ο πληθυσμός ηλικίας 0-14 ετών ανήλθε στο 14,4%. Η σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, είναι απογοητευτική. Το 1951, η αναλογία των παιδιών στο σύνολο του πληθυσμού ήταν 28,9%. Το 1971 η αναλογία είχε πέσει στο 25,4%, το 1991 στο 19,2% και το 2001 στο 17,7%. Το 14,4% του 2018 είναι το χαμηλότερο ποσοστό μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η Ελλάδα «μετράει» 470.290 βρέφη και παιδιά ηλικίας έως 4 ετών, 541.885 παιδιά ηλικίας 5 έως 9 ετών και 534.492 παιδιά ηλικίας 10 έως 14 ετών.
• Ο πληθυσμός ηλικίας 15 έως 63 ετών, μειώνεται μεν –ως αναλογία στον συνολικό πληθυσμό- αλλά με πολύ μικρότερο ρυθμό συγκριτικά με αυτόν που καταγράφεται στα παιδιά. Έτσι, για το 2018, η ΕΛΣΤΑΤ προβλέπει αναλογία της τάξεως του 643,8% έναντι 66,1% το 2011 και 67,8% το 2001 που ήταν και το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί τα τελευταία 70 χρόνια.
• Η αναλογία των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας, είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο με το «μερίδιο» να διογκώνεται με πολύ μεγάλη ταχύτατα. Το 6,7% του 1951 είναι προφανώς απόρροια της δραματικής αλλαγής στη σύνθεση του πληθυσμού μετά τους πολέμους στο πρώτο μισό του περασμένου αιώνα. Ωστόσο, στο όχι και τόσο μακρινό 1991, η αναλογία των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών στον σύνολο του πληθυσμού ήταν 13,8%. Το 2001 το ποσοστό αυξήθηκε στο 14,5%, το 2011 στο 19,3% και για το 2018 προβλέπεται ποσοστό 21,8%. Η εκρηκτική αύξηση είναι αποτέλεσμα σειράς παραγόντων όπως η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, της αποχώρησης νέων ατόμων με στόχο την αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό αλλά και της συνεχούς μείωσης των γεννήσεων.
• Ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού έπιασε επίσης «ταβάνι» το 2018 με την ΕΛΣΤΑΤ να εκτιμά τον σχετικό δείκτη στο 151,3. Το 2011, ο αντίστοιχος δείκτης είχε εκτιμηθεί στο 131,8 και το 2001 στο 122,5. Η αύξηση είναι συνεχής μετά το 1951 αλλά ο ρυθμός επιταχύνθηκε τα τελευταία 10 χρόνια.

Μετανάστες

Μικρή ανάσα στην ηλικιακή και πληθυσμιακή διάρθρωση της Ελλάδος δόθηκε από τους μετανάστες. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, μετά από αρκετά χρόνια, υπήρξε αύξηση του αριθμού των μεταναστών που ήρθαν στην χώρα σε σχέση με αυτούς που έφυγαν. Το 2017, ήρθαν 12.247 και έφυγαν103.327 με τη διαφορά να είναι θετική κατά 8.920 άτομα.
Να σημειωθεί ότι στην αρχή της κρίσης το ισοζύγιο των μεταναστών ήταν αρνητικό. Εκτιμάται ότι από το 2010 μέχρι και το 2015, οι μετανάστες μειώθηκαν κατά 251.731 άτομα.