Τσίπρας: Θα ζητήσουμε έλεγχο του ΤΧΣ από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

Δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα ως προς τον ρόλο του ΤΧΣ ως προασπιστή του δημοσίου συμφέροντος σε σχέση με τη πληρωμή των CoCos στην επικείμενη ΑΜΚ της Πειραιώς, αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.        Θα απευθυνθούμε στις αρμόδιες Εποπτικές και Δικαστικές Αρχές στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου, ως οφείλουμε, να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του Δημόσιου Συμφέροντος και της Εύρυθμης Λειτουργίας της Κεφαλαιαγοράς, υπογραμμίζει ο Αλέξης Τσίπρας σε υπόμνημά του για την υπόθεση της στάσης του ΤΧΣ στην επικείμενη αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς. 

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα ως προς τον ρόλο του ΤΧΣ ως προασπιστή του δημοσίου συμφέροντος και ενημερώνει ότι «σκοπεύουμε να απευθυνθούμε στους ευρωπαικούς θεσμούς που έχουν εποπτικό ρόλο στο τραπεζικό σύστημα και ειδικότερα να απευθύνουμε αίτημα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να ζητήσει έλεγχο των πεπραγμένων του ΤΧΣ από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο».

Το υπόμνημα 

«Θα ήθελα με το παρόν να θέσω υπόψη σας τις θέσεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, σε σχέση με την ήδη δημόσια διατυπωθείσα απόφασή σας, να περιορίσετε την μετοχική σας θέση ως κατόχου της πλειοψηφίας των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς άμεσα, στις 7 Απριλίου 2021, κατά την σύγκληση της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης.

Ι. Τον Δεκέμβριο του 2020 η Τράπεζα ΠειραιώςΠΕΙΡ -7,32% αθέτησε μετά από απόφασή της την υποχρέωση πληρωμής του οφειλόμενου τοκομεριδίου προς το Ελληνικό Δημόσιο. Ήδη από την πρώτη αυτή φάση που οδήγησε στην εν λόγω ζημιογόνα για το Δημόσιο απόφαση, ανακύπτουν σοβαρά ερωτήματα για τον τρόπο και τα μέσα με τα οποία το Tαμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) επιχείρησε να εγγυηθεί την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.

Ειδικότερα:

Παρά τις προηγούμενες διαρκείς διαβεβαιώσεις της τράπεζας Πειραιώς και του Διευθύνοντος Συμβούλου ότι η πληρωμή του τοκομεριδίου θα γίνει και παρά το γεγονός ότι η κεφαλαιακή επάρκεια της τράπεζας βρισκόταν σε πολύ καλύτερο επίπεδο από αυτό του 2019 –οπότε και είχε αποπληρωθεί το τοκομερίδιο- το ΔΣ της Τράπεζας αποφάσισε τον Δεκέμβρη του 2020 τη μη πληρωμή του τοκομεριδίου, γεγονός που επέφερε ζημία της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ στο Ελληνικό Δημόσιο. Εύλογα ερωτήματα προκύπτουν για τη στάση που κράτησε το ΤΧΣ και ο εκπρόσωπός του κατά τη λήψη της απόφασης αυτής στην κρίσιμη συνεδρίαση του ΔΣ της Τράπεζας.

Περαιτέρω, ερώτημα γεννάται γιατί το ΤΧΣ αποδεχόμενο την γενική σύσταση της ΕΚΤ για μη πληρωμή μερισμάτων σε μετρητά από τις Τράπεζες της Ευρωζώνης λόγω της ανάγκης εξοικονόμησης κεφαλαίων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας αποφάσισε να μην πληρωθεί το οφειλόμενο τοκομερίδιο προς το Ελληνικό Δημόσιο ούτε σε μετοχές, δυνατότητα που και από τη σύμβαση του 2015 προβλέπεται και σε καμία περίπτωση δεν αποκλείεται από τις τρέχουσες συστάσεις της ΕΚΤ.

Συνεπώς εύλογα τίθεται το ερώτημα, σε ποιες ενέργειες προέβη το ΤΧΣ ώστε να πληρωθεί το τοκομερίδιο προς το Ελληνικό Δημόσιο σε μετοχές, γεγονός που θα διασφάλιζε τα συμφέροντα του τελευταίου, αφού θα επιτύγχανε αύξηση της συμμετοχής του στο κεφάλαιο της Τράπεζας στο ύψος του 44% και θα διατηρούσε το δικαίωμα πληρωμών των συμφωνημένων τοκομεριδίων για τα επόμενα χρόνια.

Κατόπιν όλων αυτών, μας προβληματίζει σοβαρά αναφορικά με την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος ότι το ΤΧΣ διά του εκπροσώπου του δεν άσκησε το δικαίωμα αρνησικυρίας στο ΔΣ της τράπεζας που αποφάσισε τη μη πληρωμή του οφειλόμενου τοκομεριδίου, παρά την σαφή πρόβλεψη του ισχύοντος αρ. 10 παρ. 2 περ. β (ii) Ν. 3864/2010 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ότι ο εκπρόσωπος του Ταμείου έχει το δικαίωμα αυτό στη λήψη απόφασης του ΔΣ «εφόσον η υπό συζήτηση απόφαση δύναται να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των καταθετών».

ΙΙ. Μετά την απόφαση της Διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς να μην αποπληρώσει είτε τοις μετρητοίς, είτε με έκδοση νέων μετοχών, το τοκομερίδιο των Μετατρέψιμων Σε Μετοχές Ομολόγων (CoCos) που είχε εκδώσει υπέρ του ΤΧΣ, τα CoCos μετατράπηκαν υποχρεωτικά σε μετοχές της τράπεζας (στα 6€ ανά μετοχή), με αποτέλεσμα η συμμετοχή του ΤΧΣ στην τράπεζα να ανέλθει στο 61,34%.

ΙΙΙ. Με ανακοίνωση της Διοίκησής της, η Τράπεζα ΠειραιώςΠΕΙΡ -7,32% ανήρτησε στον ιστότοπό της στις 16 Μαρτίου 2021, Πρόσκληση των Μετόχων Της Ανώνυμης Εταιρείας «Πειραιώς Financial Holdings Ανώνυμος Εταιρεία» σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση για τις 7 Απριλίου 2021 με τα κάτωθι θέματα, μεταξύ άλλων:

«Θέμα 1ο: Παροχή εξουσιοδότησης προς το Διοικητικό Συμβούλιο να αυξάνει το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας με δυνατότητα περιορισμού ή κατάργησης του δικαιώματος προτίμησης των υφιστάμενων μετόχων, σύμφωνα με τα άρθρα 24 παρ.1 και 27 παρ. 4 Ν. 4548/2018.

Θέμα 2ο: Αύξηση της ονομαστικής αξίας κάθε υφιστάμενης κοινής ονομαστικής μετοχής με ταυτόχρονη μείωση του συνολικού αριθμού των υφιστάμενων κοινών μετοχών της Εταιρείας δια της συνένωσής τους (reverse split), και, εφόσον απαιτηθεί προς το σκοπό επίτευξης ακεραίου αριθμού μετοχών, συνακόλουθη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας με κεφαλαιοποίηση μέρους του υφιστάμενου αποθεματικού υπέρ το άρτιο. Αντίστοιχη τροποποίηση των άρθρων 5 και 25 του καταστατικού και παροχή σχετικών εξουσιοδοτήσεων στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας.

Θέμα 3ο: Μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας δια μειώσεως της ονομαστικής αξίας κάθε κοινής μετοχής, χωρίς αλλαγή του συνολικού αριθμού των κοινών μετοχών (όπως αυτά τα μεγέθη θα έχουν διαμορφωθεί κατόπιν των εταιρικών πράξεων που περιλαμβάνονται στο Θέμα 2ο της ημερήσιας διάταξης) με σκοπό τον σχηματισμό ειδικού αποθεματικού, σύμφωνα με το άρθρο 31 παρ. 2 Ν. 4548/2018. Αντίστοιχη τροποποίηση των άρθρων 5 και 25 του καταστατικού της Εταιρείας».

ΙV. Κατόπιν αυτού και με δεδομένη την εισήγηση προς την Έκτακτη Γενική Συνέλευση περί περιορισμού η κατάργησης των δικαιωμάτων προτίμησης των υφισταμένων μετόχων, το ΤΧΣ ανακοίνωσε ότι ΔΕΝ προτίθεται να κρατήσει το ποσοστό της μετοχικής συμμετοχής του στην τράπεζα στο επίπεδο που είχε φθάσει λόγω της μετατροπής των CoCos, δηλαδή στο 61,34%, αλλά αντιθέτως πως θα αποδεχθεί την «συρρίκνωση» του ποσοστού του κάτω και από εκείνο της «καταστατικής μειοψηφίας» («blocking minority») του Ν.4548/2018, ήτοι κάτω από το 33,3%. Εν συνεχεία ο πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ Ανδρέας Βερύκιος, ενημερώνοντας τη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής την 1η Απριλίου επιβεβαίωσε την πρόθεση, το ποσοστό συμμετοχής του Ταμείου στην Τράπεζα ΠειραιώςΠΕΙΡ -7,32% να πέσει κάτω από το «blocking minority». Δηλαδή ουσιαστικά το ΓΣ του ΤΧΣ δείχνει να απεμπολεί εθελοντικώς τις όποιες υπεραξίες «premium» θα απολάμβανε το συγκεκριμένο μερίδιο σε μελλοντική πώληση με προφανή την ζημία του ΤΧΣ.

Συνεπώς, δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα ως προς τον ρόλο του ΤΧΣ ως προασπιστή του δημοσίου συμφέροντος σε σχέση με την επικείμενη Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) δεδομένου ότι:

- Το ΤΧΣ φέρεται να αποδέχτηκε την κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των υφιστάμενων μετόχων, καίτοι αυτή η κατάργηση αναμένεται να βλάψει ουσιωδώς τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου και των υφιστάμενων μικρομετόχων.

- Το ΤΧΣ φέρεται να αποδέχεται του όρους της επικείμενης ΑΜΚ όπως αυτοί έχουν δει το φως της δημοσιότητας, όροι που κρίνονται από διεθνείς οίκους ως εξαιρετικά επαχθείς για τους υφιστάμενους μετόχους και δη το Ελληνικό Δημόσιο.

- Το ΤΧΣ φέρεται να αποδέχεται ότι η σχεδιαζόμενη ΑΜΚ θα οδηγήσει τους υφιστάμενους μετόχους άρα και το Ελληνικό Δημόσιο σε dilution της τάξης του 95%, σύμφωνα και με ανάλυση της J.P. Morgan.

- Το ΤΧΣ δια του εκπροσώπου του φέρεται να μην προτίθεται να ασκήσει το προβλεπόμενο από το νόμο δικαίωμα της αρνησικυρίας στο επερχόμενο ΔΣ της Τράπεζας, παρά το γεγονός ότι η σχεδιαζόμενη απόφαση της Τράπεζας πρόκειται καταφανώς να βλάψει σοβαρά τα συμφέροντα και την περιουσία του ελληνικού Δημοσίου.

V. Είχε ήδη προηγηθεί, ελάχιστες μόλις ημέρες πριν, στις 12 Μαρτίου 2021 η ψήφιση του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Κύρωση της Απόφασης (ΕΕ, ΕΥΡΑΤΟΜ) 2020/2053 του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2020 για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ και άλλες διατάξεις», που στο «ΜΕΡΟΣ Β΄» περιλαμβάνει διατάξεις που εξυπηρετούν την στρατηγική αποεπένδυση του ΤΧΣ από τις τράπεζες.

Με το νόμο αυτό, επεκτάθηκε η κατ’ έγκληση και όχι αυτεπάγγελτα δίωξη για κακουργηματική απιστία και στα μέλη της Διοίκησης του ΤΧΣ. Σκοπός της νομοθετικής αυτής μεταβολής ήταν στην πραγματικότητα η ενίσχυση της ασυλίας που παρέχει στα μέλη του ΓΣ ο Νόμος του ΤΧΣ, ενόψει της απόφασης περί απίσχνασης του ποσοστού του στην Τράπεζα ΠειραιώςΠΕΙΡ -7,32%, εκπληρώνοντας την στόχευση της άμεσης αποεπενδύσεώς του και μάλιστα να υποχωρήσει σε ποσοστά, κάτω από την καταστατική μειοψηφία του 33,3%.

Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους σας όμως, ότι:

Α. Η απόφασή σας αυτή αντίκειται στο Δημόσιο Συμφέρον το οποίο εκ του Ιδρυτικού νόμου του ΤΧΣ και των επέκεινα τροποποιήσεών του οφείλετε να διασφαλίζετε.

Β. Το ΤΧΣ είναι ένας φορέας της γενικής κυβέρνησης με ορίζοντα ζωής το τέλος του 2022 αν δεν υπάρξει παράταση με απόφαση του υπουργείου οικονομικών όπως δικαιούται με βάση τον ισχύοντα νόμο. Μετά την τυχόν κατάργησή του, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του θα τα ασκεί η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) ή το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών. Στη βάση αυτή, ευθύνες σχετικές με ζημία του Δημοσίου που θα προκληθεί από τις μέχρι τώρα αλλά και τις μελλοντικές αποφάσεις σας, μετατίθενται στους διαδόχους φορείς.

Γ. Οι διαδικασίες με τις οποίες ενημερώθηκε το επενδυτικό κοινό για τις αποφάσεις της Διοίκησης της Ανώνυμης Εταιρείας «Πειραιώς Financial Holdings Ανώνυμος Εταιρεία» για τη δρομολογούμενη αύξηση κεφαλαίου, οδήγησαν σε κατακόρυφη πτώση τη μετοχή της τράπεζας στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ζημιώνοντας την περιουσία του ΤΧΣ και των μετόχων μειοψηφίας. Υπάρχουν ευθύνες διότι ως πλειοψηφών μέτοχος και κυρίως ως θεσμικός μέτοχος με δικαίωμα αρνησικυρίας, δεν ελέγξατε αυτούς τους χειρισμούς της Διοίκησης της Τράπεζας.

Δ. Απότοκο των παραλείψεων και λαθών στην έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση του Επενδυτικού Κοινού, ήταν η μεγάλη συμπίεση της τιμής της μετοχής στο Χρηματιστήριο, ενώ οι όγκοι αγοραπωλησιών της μετοχής το διάστημα 16-23 Μαρτίου 2021 εκτοξεύθηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Αντιστοίχως δε, προκλήθηκε σημαντική νευρικότητα στην διαπραγμάτευση των λοιπών τραπεζικών μετοχών, όπου διακρατείτε ακόμη σημαντική συμμετοχή.

Και όλα αυτά ενώ:

1. Η άσκηση των δικαιωμάτων του ΤΧΣ ως κοινού μετόχου, γίνεται στα πλαίσια του καταστατικού του σκοπού και για την υπηρέτηση του Δημοσίου Συμφέροντος. Η αρχική συνολική επένδυση του δημοσίου στην Τράπεζα ΠειραιώςΠΕΙΡ -7,32% υπολογίζεται περί τα 17 δισ. ευρώ, παρότι η σημερινή αξία της συμμετοχής του δημοσίου είναι πολύ μικρότερη.

2. Η ανάκαμψη των προοπτικών του Τραπεζικού Συστήματος βασίζεται κυρίως στα προγράμματα που θα χρηματοδοτήσει το EU Recovery Fund (Recovery Resilience Fund) με ένα μεγάλο μέρος της ιδιωτικής συμμετοχής στο επενδυτικό αυτό πρόγραμμα να πρόκειται να «μοχλευθεί» μέσω των Ελληνικών Συστημικών Τραπεζών. Αυτή η εξέλιξη οδηγεί σε βάσιμες ορθολογικές προβλέψεις ότι οι τιμές των Τραπεζών θα ανακάμψουν στο βραχύ «ορατό» μέλλον.

Διερωτάται λοιπόν κανείς, προς τι η σπουδή της βεβιασμένης ΑΜΚ και με αυτούς τους όρους άμεσης από-επένδυσης, με την οποία αποστερείται πλήρως το ΤΧΣ της ελπίδας –μερικώςς έστω- αποκατάστασης της ζημίας του χαρτοφυλακίου του και αποκόμιση κερδών για το Ελληνικό δημόσιο και τους Έλληνες πολίτες;

Ήδη, ο διεθνής Οίκος Αξιολόγησης Moody’s προέβη σε αναβάθμιση των εκτιμήσεών του για τις Ελληνικές τράπεζες. Άλλωστε, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς στην συζήτηση προ ημερών στην Βουλή, υπερθεμάτισε των θετικών προβλέψεων για την Τράπεζα.

Σας προσκαλούμε να αναλογισθείτε τις ευθύνες της θέσεως σας από την οποία υπηρετείτε το δημόσιο συμφέρον και σας ζητούμε να επιλέξετε πολιτική ορθολογικής και ψύχραιμης σταδιακής αποεπένδυσης, ώστε να αποκομίσουν και οι Έλληνες φορολογούμενοι πολίτες, ως έμμεσοι μέτοχοι, τα ευεργετήματα της προσδοκώμενης ανόδου από την αύξηση των μετοχικών αξιών των ελληνικών τραπεζών.

Επίσης, επισημαίνουμε ότι η ενδεχόμενη έγκριση εκ μέρους του ΤΧΣ της εισήγησης της Διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς κατά την Γενική Συνέλευση περιλαμβάνει και παραίτηση των δικαιωμάτων των νυν μετόχων επί των αποδόσεων των mezzanine ομολόγων που θα εκδοθούν για την «εμπροσθοβαρή» τιτλοποίηση των NPEs, τα οποία επίσης θα δοθούν στους νέους μετόχους, εις βάρος των παλαιών, δηλαδή ΚΑΙ του ΤΧΣ.

Ειδικότερα:

1. Η απόφαση του ΤΧΣ να περιορίσει ΑΜΕΣΑ το ποσοστό του στην τράπεζα Πειραιώς κάτω από το υφιστάμενο ποσοστό του 61,3% σε λιγότερο από 33,3% δεν είναι σύμφωνη με το δημόσιο συμφέρον και θίγει τα δικαιώματα όλων των μετόχων, και αυτών που συμμετέχουν ως επενδυτές αλλά κυρίως του Ελληνικού Δημοσίου.

2. Η απόφαση σας αυτή και οι όροι με τους οποίους προγραμματίζεται η αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς με τους οποίους δεν διασφαλίζονται τα συμφέροντα του ΤΧΣ και των μικρομετόχων, αποδεικνύεται μη συμβατή και με την ανάγκη προστασίας της συστημικής ευστάθειας λόγω της αναταραχής που προκάλεσε στις μετοχικές αποτιμήσεις όλων των συστημικών τραπεζών.

Συμπερασματικά:

Λαμβάνοντας ασφαλώς υπόψη τη σημασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη χώρα, η θέση μας είναι ότι το ΤΧΣ τόσο στην πρώτη φάση της μη αποπληρωμής του τοκομεριδίου από την Τράπεζα ΠειραιώςΠΕΙΡ -7,32% όσο και στην δεύτερη φάση της σχεδιαζόμενης ΑΜΚ από την Τράπεζα, δεν χρησιμοποιεί όλα τα νομικά δικαιώματα και διαπραγματευτικές δυνατότητες του ώστε να προστατεύσει το κεφάλαιο και τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου ούτως ώστε να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους για τον Έλληνα πολίτη. Επομένως το Ταμείο σε αυτήν την περίπτωση και με δική σας απόφαση έπαψε να υπηρετεί τον βασικό του ρόλο ως εγγυητή του δημοσίου συμφέροντος στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Με βάση τα παραπάνω και με γνώμονα το συμφέρον του Ελληνικού Δημοσίου και του ελληνικού λαού που είμαστε ταγμένοι να υπηρετούμε, σας ζητάμε:

Να ασκήσετε στη Γ.Σ. της 7ης Απριλίου 2021, το προβλεπόμενο στο νόμο δικαίωμα αρνησικυρίας (blocking veto) του μετόχου της πλειοψηφίας και να εμποδίσετε την κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των παλαιών μετόχων. Αντίθετα να φροντίσετε ώστε στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου να μπορούν οι υφιστάμενοι μέτοχοι εντός εύλογης προθεσμίας να ασκήσουν τα δικαιώματα προτίμησης που αναλογούν στις μετοχές τους, με όλες τις εξουσίες και τις ευχέρειες που απορρέουν από αυτά.

Σας υπογραμμίζουμε ότι κατά την άποψή μας, αρνησικυρία θα έπρεπε ήδη να έχει ασκήσει ο εκπρόσωπος του Ταμείου στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 2βιιι) του νόμου 3864, αλλά παρέλειψε να το πράξει στο ζήτημα της πληρωμής του τοκομεριδίου του CoCos σε μετοχές καθώς σε αντίθετη περίπτωση συναινεί στη ζημία που υπέστη το ελληνικό δημόσιο που είναι πάνω από 1,5 δισ. € ως τώρα.

Σας ενημερώνουμε ότι θα απευθυνθούμε στις αρμόδιες Εποπτικές και Δικαστικές Αρχές στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου, ως οφείλουμε, να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του Δημόσιου Συμφέροντος και της Εύρυθμης Λειτουργίας της Κεφαλαιαγοράς,

Σας ενημερώνουμε τέλος πως σκοπεύουμε να απευθυνθούμε στους ευρωπαικούς θεσμούς που έχουν εποπτικό ρόλο στο τραπεζικό σύστημα και ειδικότερα να απευθύνουμε αίτημα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να ζητήσει έλεγχο των πεπραγμένων του ΤΧΣ από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο».