«Οι Έλληνες αν είμαστε ενωμένοι θα νικήσουμε(;)» | Η απάτη της εθνικής ενότητας, του Νίκου Πελεκούδα

   Από τις Μελέτες Χειραφέτησης/ Ελλάδα 1830 – 1918

    Για την εθνική ενότητα ακούμε από παιδιά. Σχολείο, πιο ραφιναρισμένα αν ακολουθήσουν και πανεπιστημιακές σπουδές, πιο μετά ο στρατός για τον ανδρικό πληθυσμό. Μας απασχολεί όμως γιατί παρόλη την απάτη, ιστορικά επιβεβαιωμένη, η ιδέα εμφανίζει μια ιδιαίτερη δύναμη, η οποία μάλιστα τείνει εμφανίζεται πιο έντονα σε περιόδους πολιτικής καθεστωτικής κρίσης. Ταυτόχρονα δεν είναι αμελητέα η ισχύς της και σε λαϊκά στρώματα.

Η περίφημη εθνική ενότητα δε θα μπορούσε να λείπει και από τις εορταστικές ομιλίες για το 1821. Εμφανίζει όμως πάντα μια ιδιομορφία από όλους όσους αναφέρονται σε αυτήν, κυβερνώντες ή και γενικότερα δυνάμεις του αστικού πολιτικού συστήματος. Δεν υλοποιείται ποτέ στο παρόν. Είναι πάντα ή κυρίως ένας στόχος, αναφορά στο μέλλον, σε ένα μεγάλο «εθνικό» στόχο που η ενότητα είναι η βασική, ίσως και η μοναδική προϋπόθεση υλοποίησης των εθνικών πεπρωμένων, ή στο παρελθόν, δηλαδή σε δοξασμένα χρόνια που αυτή η ενότητα έδωσε καρπούς, ή όπου δεν υπήρξε οδήγησε σε «εθνικές» καταστροφές.

Ιδιαίτερα για το παρελθόν πρόκειται για λαθροχειρία. Οι πολεμικοί αγώνες της αρχαιότητας εναντίον των Περσών, που πολύ γρήγορα έγιναν πόλεμος ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις Αθήνα και Σπάρτη είναι ένα πρώτο κλασσικό παράδειγμα. Ενώ βέβαια και εντός των Περσικών λεγόμενων Πολέμων η μία δύναμη επιχείρησε να τους προσεταιριστεί ενάντια στην άλλη. Το έπος του Μεγάλου Αλεξάνδρου που ήταν ένα κανονικό μακέλεμα των υπόλοιπων πόλεων-κρατών. Η επανάσταση του 1821 που πολύ γρήγορα έγινε μια ανελέητη μάχη εμφυλίων πολέμων για τη μελλοντική εξουσία και σε βάρος των πιο πληβειακών στρωμάτων. Η ήττα του 1897 όπου ο πολεμικός μεγαλοϊδεατικός πυρετός διάσπασε ακόμα και το αστικό μπλοκ εξουσίας. Οι βαλκανικοί πόλεμοι, μια συστηματική εθνοκάθαρση ιδιαίτερα στα μακεδονικά εδάφη, σαφής επιλογή των κυρίαρχων κοινωνικών δυνάμεων και της ελληνικής άρχουσας τάξης. Η εκστρατεία στη Μικρά Ασία που συστηματικά θα εξαθλιώσει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα εντός των συνόρων και θα οδηγήσει στο ξεκλήρισμα των ελληνικού πληθυσμού στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου. Η αντίσταση στους Ιταλούς που θα την υλοποιήσει ο λαός σε κόντρα με τη δικτατορική εξουσία.

Σε όλες τις περιπτώσεις το μόνιμο χαρακτηριστικό δεν ήταν η εθνική ενότητα. Στην αρχαία ιστορία δεν υπήρξε αυτό που σήμερα ονομάζεται ελληνικό έθνος ενώ στη σύγχρονη ιστορία εθνική ενότητα ονομάζεται μεταμφιεσμένα η επώδυνη επικράτηση των κυρίαρχων κάθε φορά στοχεύσεων. Που έχει ως προϋπόθεση την εκτόπιση και περιθωριοποίηση των αντίπαλων διαφορετικών φωνών.

Η εθνική ενότητα είναι τελικά προαναγγελία και υλοποίηση ενός κοινωνικού πολέμου ενάντια στους ταξικούς αντιπάλους της αστικής κυριαρχίας.

Όλες οι «επιτυχίες» μιας υποτιθέμενης ενότητας στο παρελθόν είναι η νίκη της κυρίαρχης τάξης, αλλά και το πώς διηγήθηκε αυτές τις νίκες. Όπου αυτό δεν υπήρξε, όπου δεν υλοποιήθηκε αυτή η ενότητα, αυτό συνέβη γιατί οι σχεδιασμοί της δεν προχώρησαν, γιατί ο εκμεταλλευόμενος λαός αντιστεκόταν.

Άλλωστε αργά ή γρήγορα οι πλέον «εθνικόφρονες» πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, θα είναι αυτές που θα υλοποιήσουν σε συνεργασία με τον κατακτητή την ενιαία επίθεση της τάξης τους ενάντια στον εχθρό λαό.

Κάθε αστικό κράτος, μαζί και το ελληνικό κρίνεται και από την επιτυχία με την οποία θα διαμορφώσει τη δική του ιστορία περί μακραίωνης εθνικής αποστολής. Η εθνική ενότητα είναι η ιδεολογική ρομφαία της ενσωμάτωσης των εκμεταλλευόμενων σε αλλότριους στόχους.

Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά εθνική ενότητα με κάποιες μυθικές δυνάμεις που κάποτε εξασφάλισε δοξασμένες μέρες. Είναι το παρατσούκλι της πλήρους επικράτησης των ταξικών συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης. Και έχει επιτυχία ιδεολογικά στο βαθμό που οι εκμεταλλευόμενοι αρνούνται τα ιστορικά τους καθήκοντα.