Κόλαφος η έκθεση CPT του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις ψυχιατρικές δομές στην Ελλάδα

Κόλαφος είναι η τελευταία προκαταρκτική έκθεση των μελών της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων και της Ανθρώπινης Μεταχείρισης (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις ψυχιατρικές δομές στην Ελλάδα.
   Η δραματική έλλειψη προσωπικού και οι απαράδεκτες συνθήκες κράτησης
για όσους έχουν εισαχθεί με εισαγγελική παραγγελία είναι απαράδεκτες για την Επιτροπή που μετά από έρευνα 9 ημερών, με επίκεντρο τις συνθήκες διαβίωσης των ασθενών σε ψυχιατρικά κέντρα και την κατάσταση των ξένων, σε ορισμένες δομές διαπίστωσαν προβλήματα. Λίγες ως καθόλου δραστηριότητες των ασθενών σε εξωτερικούς χώρους, μεμονωμένα περιστατικά ασθενών που ισχυρίστηκαν λεκτική βία και κακή συμπεριφορά εκ μέρους του προσωπικού ήταν τα χειρότερα που είδαν και άκουσαν.
   Έτσι, παρότι στις περισσότερες ψυχιατρικές δομές, η αντιπροσωπεία διαπιστώνει ότι το κλίμα ήταν σχετικά καλό, και οι εγκαταστάσεις ήταν λιγότερο περιοριστικές για τους ασθενείς που μιλούσαν θετικά για τις συνθήκες κράτησης και τη συμπεριφορά του προσωπικού, κάπου αλλού συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο.
Τα αρνητικά παραδείγματα
   Σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται χρήση των συστημάτων καθήλωσης των ασθενών κυρίως λόγω της έλλειψης προσωπικού ή και της έλλειψης κατάρτισης του προσωπικού σχετικά με τους περιορισμούς αυτούς. Για παράδειγμα, στο Ψυχιατρείο του Κορυδαλλού διαπιστώθηκε κατάχρηση της πρακτικής των λεγόμενων «μπλε» ή προστατευτικών κελιών που σκοπό έχουν την αποφυγή αυτοτραυματισμού ή βλάβη σε άλλους κρατούμενους. Η αντιπροσωπεία διαπίστωσε ότι οι ασθενείς- κρατούμενοι μπαίνουν σε αυτά τα κελιά για πολλές ημέρες, γυμνοί και χωρίς επίβλεψη επί ώρες.
  Εξάλλου, είδαν ότι υπάρχει υπερπληθυσμός στις 3 ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων (Ευαγγελισμός, Γεννηματάς και Σωτηρία), όπου ασθενείς κοιμούνται σε ράντζα στον διάδρομο και υπάρχει σημαντική έλλειψη προσωπικού. Κάπως έτσι, παρατήρησαν ότι στον "Ευαγγελισμό" αλλάζουν κάποιες φορές τις πάνες των ασθενών σε κοινή θέα.
  Η αντιπροσωπεία επικαλείται το άρθρο 8 παράγραφος 5 της σύμβασης και καλεί την Ελλάδα να διασφαλίσει την πρόληψη της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας και να σταματήσουν οι κακές πρακτικές στις ψυχιατρικές δομές.
  Σε ό,τι αφορά τις συνθήκες κράτησης αλλοδαπών, τα μέλη της CPT αναγνωρίζουν μεν τις δυσμενείς συνθήκες που αντιμετωπίζει η χώρα, αλλά απαιτεί οι αλλοδαποί που στερούνται την ελευθερία τους να τυγχάνουν ανθρώπινης μεταχείρισης! Υπήρξαν μάλιστα καταγγελίες για σωματική βία και υπερβολική χρήση αστυνομικών μέτρων σε ορισμένα κέντρα που επισκέφθηκε η Επιτροπή.
Ασυνόδευτα παιδιά
  Τα δε ασυνόδευτα παιδιά προσφύγων τελούν ακόμα υπό την αιγίδα της «προστατευτικής επιμέλειας» με σκοπό την παροχή καταφυγίου στους ηλικιωμένους. Η αντιπροσωπεία υπενθυμίζει τη θέση της CPT, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά δεν πρέπει να στερούνται της ελευθερίας και των δικαιωμάτων τους.