Ο «αιρετικός» Μυριβήλης
Ο Στρατής Μυριβήλης, φιλολογικό ψευδώνυμο του Μιχαήλ Σταματόπουλου, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες πεζογράφους.
Πήρε το ψευδώνυμό του, από το βουνό Μιριβίλι, στην
πλαγιά του οποίου
βρίσκεται η γενέτειρά του και ήταν ένας από τους
σημαντικότερους πεζογράφους μας, που ανήκει στην γενιά του 30, εκείνην
«που πολέμησε για την ανόρθωση του ελληνισμού κατά τους βαλκανικούς
πολέμους, που παρακολούθησε με όνο την Μικρασιατική Καταστροφή και την
κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας».
Η αντιπολεμική θεματολογία, το λυρικό και ποιητικό
ύφος, η καλοδουλεμένη γλώσσα ενός μεγάλου τεχνίτη του λόγου,
κατατάσσουν τον Μυριβήλη ανάμεσα στους μεγάλους συγγραφείς μας. Η αγάπη
για τη ζωή, για τον άνθρωπο και το φυσικό του περιβάλλον δεσπόζουν σε
όλο το έργο του.
Ο Μυριβήλης ήταν ο συγγραφέας κλασικών
αριστουργημάτων όπως «Η ζωή εν τάφω» η οποία αποτέλεσε τη ληξιαρχική
πράξη γέννησης ενός κορυφαίου λογοτέχνη και πρόκειται για ένα έργο
βαθύτατα αντιμιλιταριστικό, αντάξιο των αντίστοιχων της ευρωπαϊκής και
παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Αλλά και η «Η Παναγιά η γοργόνα», το τρίτο μεγάλο
μυθιστόρημα του Μυριβήλη (μετά τα «Η ζωή εν τάφω» και «Η δασκάλα με τα
χρυσά μάτια»), το οποίο ολοκληρώνει την περίφημη «Τριλογία του πολέμου»
του μεγάλου συγγραφέα.
Ο Μυριβήλης τιμήθηκε για το έργο του όσο ζούσε. Το
1940, με το κρατικό βραβείο Πεζογραφίας για το «Γαλάζιο Βιβλίο». Το
1959 του απονέμεται ο Σταυρός του Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος του
Γεωργίου του Α’ ενώ προτάθηκε τρεις φορές για το Νόμπελ.
Το 1940 στο περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ ο Μυριβήλης έγραφε:
Τ ο ευτύχημα της αγραμματοσύνης του ελληνικού λαού
Τ ο ευτύχημα της αγραμματοσύνης του ελληνικού λαού
…Αν ύστερα από ένα αιώνα αντεθνικής εκπαίδευσης
σώζεται ακόμα ακμαίο και δυνατό στις βιολογικές εκδηλώσεις του το
ελληνικό έθνος, το χρωστάμε στο ευτύχημα της αγραμματοσύνης του
ελληνικού λαού. Και εννοώ τον γνήσια αγράμματο λαό, που εξακολουθεί να
μας απομένει ο μοναδικός θεματοφύλακας του εθνικού πολιτισμού, και να
διατηρεί μέσα στη σοφή άγνοιά του όλα τα νήματα της φυλετικής μας
συνέχειας. Αν αυτά τα εκατό χρόνια τα κατάφερναν οι δάσκαλοι να περάσουν
από το ανθελληνικό τεζάχι τους όλα τα εκατομμύρια των ρωμιών, σήμερα δε
θα υπήρχαμε πάνω στη γη σα φυλή με αυτοτελή φυσιογνωμία καταγωγής και
πολιτισμού.
Το πανεπιστήμιο στάθηκε ο μεγάλος οχτρός της εθνικής ψυχής. Αυτό χτύπησε κατακέφαλα καθετί που ήταν η γνήσια και ατόφια κληρονομιά του γένους. Γλώσσα, ήθη και έθιμα, μουσική, χορούς, βιοτεχνία, λαϊκές τέχνες, παραδόσεις και θρύλους. Γιατί όλα αυτά τα καταδίωξε το πανεπιστήμιο με φανατισμό, με σύστημα και με πάθος, που ποτές, κανένας καταχτητής δεν τόφτασε, απ’ όσους μας τσαλαπάτησαν μέσα στην αιώνια Ιστορία μας. Από κει βγήκαν και σκόρπισαν σ’ όλες τις πολιτείες, σ’ όλα τα νησιά, στα χωριά και στα βουνά και στ’ ακρογιάλια της Ελλάδας, οι φοιτητές, οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι υπουργοί της παιδείας, οι καθηγητές των γυμνασίων και οι δάσκαλοι των δημοτικών σχολειών, όλοι φανατισμένοι καταλυτές της ζωντανής Ελλάδας, όλοι κήρυκες της επιστροφής προς μιαν Αρχαίαν Ελλάδα – Βρυκόλακα, προς μιαν Αρχαίαν Ελλάδα – τάφο, προς μιαν Αρχαίαν Ελλάδα – Νεοελληνοφάγο. Καμιά κοροϊδία δεν ήταν αρκετή για τη γλώσσα, για τα φερσίματα, για τη ντυσιά, για τα τραγούδια, για τις παραδόσεις του αγράμματου γονιού, από μέρους του γιου του που τον έστειλε να σπουδάσει, και γύριζε από τη μια μεριά αρνητής και οχτρός κάθε παράδοσης και κάθε συνέχειας φυλετικής, κι από την άλλη οπλισμένος με το κύρος του σπουδαγμένου και με την επιβεβαίωση του τυπωμένου βιβλίου, που ακόμα πριν από λίγα χρόνια είχε το κύρος της Αγίας Γραφής, γιατί μόνο τα θρησκευτικά βιβλία έβλεπε τυπωμένα και τάκουγε στην εκκλησία ο ελληνικός λαός.
Το αρχαιόπληχτο πανεπιστήμιο όμως στάθηκε στο δρόμο του έθνους μόνο σαν άρνηση της ψυχικής ζωής. Στυλίτεψε, καταράστηκε, αφόρεσε τη γνήσια ελληνική ζωή, χτύπησε με μανιακή λύσσα όλες τις μορφές αυτής της ζωής σα μορφές βάρβαρες, όμως δεν είχε τι να προσφέρει σε αντάλλαγμα για τις αξίες που καταργούσε, έξω από μια παγωμένη γλώσσα, που έπαιζε τραμπάλα ανάμεσα στην αρχαία και τη νέα και παρίστανε την αττική γλώσσα.
Το πανεπιστήμιο στάθηκε ο μεγάλος οχτρός της εθνικής ψυχής. Αυτό χτύπησε κατακέφαλα καθετί που ήταν η γνήσια και ατόφια κληρονομιά του γένους. Γλώσσα, ήθη και έθιμα, μουσική, χορούς, βιοτεχνία, λαϊκές τέχνες, παραδόσεις και θρύλους. Γιατί όλα αυτά τα καταδίωξε το πανεπιστήμιο με φανατισμό, με σύστημα και με πάθος, που ποτές, κανένας καταχτητής δεν τόφτασε, απ’ όσους μας τσαλαπάτησαν μέσα στην αιώνια Ιστορία μας. Από κει βγήκαν και σκόρπισαν σ’ όλες τις πολιτείες, σ’ όλα τα νησιά, στα χωριά και στα βουνά και στ’ ακρογιάλια της Ελλάδας, οι φοιτητές, οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι υπουργοί της παιδείας, οι καθηγητές των γυμνασίων και οι δάσκαλοι των δημοτικών σχολειών, όλοι φανατισμένοι καταλυτές της ζωντανής Ελλάδας, όλοι κήρυκες της επιστροφής προς μιαν Αρχαίαν Ελλάδα – Βρυκόλακα, προς μιαν Αρχαίαν Ελλάδα – τάφο, προς μιαν Αρχαίαν Ελλάδα – Νεοελληνοφάγο. Καμιά κοροϊδία δεν ήταν αρκετή για τη γλώσσα, για τα φερσίματα, για τη ντυσιά, για τα τραγούδια, για τις παραδόσεις του αγράμματου γονιού, από μέρους του γιου του που τον έστειλε να σπουδάσει, και γύριζε από τη μια μεριά αρνητής και οχτρός κάθε παράδοσης και κάθε συνέχειας φυλετικής, κι από την άλλη οπλισμένος με το κύρος του σπουδαγμένου και με την επιβεβαίωση του τυπωμένου βιβλίου, που ακόμα πριν από λίγα χρόνια είχε το κύρος της Αγίας Γραφής, γιατί μόνο τα θρησκευτικά βιβλία έβλεπε τυπωμένα και τάκουγε στην εκκλησία ο ελληνικός λαός.
Το αρχαιόπληχτο πανεπιστήμιο όμως στάθηκε στο δρόμο του έθνους μόνο σαν άρνηση της ψυχικής ζωής. Στυλίτεψε, καταράστηκε, αφόρεσε τη γνήσια ελληνική ζωή, χτύπησε με μανιακή λύσσα όλες τις μορφές αυτής της ζωής σα μορφές βάρβαρες, όμως δεν είχε τι να προσφέρει σε αντάλλαγμα για τις αξίες που καταργούσε, έξω από μια παγωμένη γλώσσα, που έπαιζε τραμπάλα ανάμεσα στην αρχαία και τη νέα και παρίστανε την αττική γλώσσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου