Στην Ελλάδα, η πολιτική δεν έχει ούτε τσίπα ούτε δικαιοσύνη…

Γράφει: Γιάννης Λοβέρδος

Λίγες εβδομάδες πριν από τις επικείμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, η Ελλάδα έχει εισέλθει σε μια πολύ επικίνδυνη φάση, η οποία σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από τη βία, τις κραυγές και τον λαϊκισμό -στοιχεία που βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στους θυμωμένους και φοβισμένους, από τη ραγδαία υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου, Έλληνες.

Η οδυνηρή οικονομική  πραγματικότητα, σε συνδυασμό με την ενδεχόμενη μετεκλογική ακυβερνησία, ίσως ανοίξουν το δρόμο σε  απρόβλεπτες κι άκρως επικίνδυνες εξελίξεις σε μια κοινωνία, που δεν έχει πλέον αντοχές αλλά και δυνάμεις να αντιδράσει. Κι όλα αυτά μέσα στη γενικότερη αναστάτωση που πυροδοτούν η πλήρης απαξίωση του πολιτικού συστήματος, η κατάρρευση των θεσμών και των αξιών του κράτους δικαίου και η ακατάσχετη βία που έχει αρχίσει να επικρατεί είτε με τη μορφή της οργανωμένης, σκληρής εγκληματικότητας  κι είτε με τη μορφή αντιδράσεων μικρών αλλά οργανωμένων μειοψηφιών.

Αλήθεια, πώς φθάσαμε ως εδώ, εμείς οι νεοέλληνες, οι οποίοι  δηλώνουμε urbi et orbi ότι είμαστε κληρονόμοι του σπουδαίου Αρχαιοελληνικού Πολιτισμού; Μήπως επειδή αρνούμαστε πεισματικά να διδαχτούμε από τη σοφία του; Μπορεί όλοι να διδασκόμαστε στο σχολείο τον Πρωταγόρα, τον περίφημο διάλογο του Πλάτωνα, αλλά ό,τι διαβάζουμε εκεί μήπως μας μπαίνει από το ένα αυτί και από το άλλο μας βγαίνει; Στον καταπληκτικό αυτό διάλογο, απαύγασμα της σωκρατικής διδασκαλίας και της πλατωνικής σοφίας, ο μέγας Πρωταγόρας, ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους όλων των εποχών, διηγείται έναν υπέροχο μύθο που εμπεριέχει όλη τη σοφία της αρχαιοελληνικής μυθολογίας.

Διηγείται, λοιπόν, ο Πρωταγόρας ότι ο  Δίας κάποια στιγμή διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι είχαν μεν αποκτήσει την τέχνη της φωτιάς, αλλά όχι την πιο σπουδαία από όλες τις τέχνες – όπως την περιγράφει – την πολιτική. Δηλαδή, την ικανότητα να συγκροτούν οργανωμένες κοινότητες, πόλεις μέσα στις οποίες θα μπορούσαν να ζουν αρμονικά ο ένας δίπλα στον άλλον.

Αυτή είναι η έννοια της πολιτικής για τους αρχαίους, η αρμονική συμβίωση των ανθρώπων σε συγκροτημένες πόλεις. Και γι’ αυτό, ο υπέρτατος των Θεών αποφάσισε να στείλει με τον αγγελιοφόρο του τον Ερμή, στους ανθρώπους τις δύο ιδιότητες (στη μυθολογία παίρνουν μορφή θεοτήτων), που συναποτελούν την πολιτική τέχνη:  την Αιδώ και τη Δίκη.

Για σκεφθείτε το λίγο. Για τους αρχαίους η πολιτική τέχνη, η αρμονική συγκρότηση πόλεων προϋποθέτει την ύπαρξη της Αιδούς, δηλαδή της ντροπής, της τσίπας, αλλά και της Δίκης, δηλαδή της Δικαιοσύνης. Σκεφθείτε τη βαρύτητα αυτού του μύθου και το πώς λειτουργεί ή δεν λειτουργεί η πολιτική. Αν δεν υπάρχουν η Αιδώς κι η Δίκη, τότε παύει να υφίσταται κι η πολιτική τέχνη, άρα κι η αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων σε πόλεις, σε συγκροτημένες κοινότητες.

Εφόσον δεχόμαστε την απαράμιλλη σοφία των αρχαίων πρέπει να καταλάβουμε και τη δική μας αποτυχία, το δικό μας αδιέξοδο και την κατάρρευση του πολιτικού μας συστήματος. Αφού, πλέον, στην Ελλάδα η πολιτική δεν διαθέτει ούτε Αιδώ ούτε Δίκη.