Πολιτεία

Πολιτεία

Πέμπτη 8 Μαΐου 2014

Η Δημιουργική Γενιά της Ελλάδας Δουλεύει αλλά δεν Πληρώνεται



Μαρία Λούκα, Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Κατσής

Στην Ελλάδα, η κρίση αποτέλεσε το ιδανικό όχημα για την κατάρρευση των εργασιακών δικαιωμάτων όπως αυτά θεμελιώθηκαν μεταπολιτευτικά. Η ανεργία πλέον προσεγγίζει το 30% και στους νέους έως 25 ετών το ιστορικά υψηλό 62%, ο κατώτατος μισθός μετά τη μείωση κατά 22% που θεσμοθετήθηκε το Φεβρουάριο του 2012 ανέρχεται πλέον στα 586 ευρώ μικτά και για τους νέους έως 25 ετών στα 511 ευρώ μικτά, κάτω δηλαδή από το επίσημο όριο της φτώχειας. Μια σειρά από προγράμματα που εμφανίζονται με το μανδύα της ενίσχυσης της απασχόλησης, όπως το Voucher, επί της ουσίας λειτουργούν ως μηχανές ανακύκλωσης της ανεργίας, αφού έχουν σύντομη ημερομηνία λήξης και ιδιαίτερα χαμηλές αποδοχές. Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε πριν μερικούς μήνες ο γραμματέας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, Μιχάλη Κανδαράκη, το ποσοστό των ελαστικών μορφών εργασίας στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 1.200% από το 2010.
Όλες οι εμπειρίες των ανθρώπων που άκουσα στις πιο δημιουργικές ηλικίες, είχαν ως κοινή συνισταμένη την αναμονή στο γκισέ του ΟΑΕΔ, στην αποστολή του βιογραφικού, στον προθάλαμο για τη συνέντευξη, πάνω από ένα τηλέφωνο που δε χτυπάει, στο ΑΤΜ που ποτέ δε βγάζει χαρτονομίσματα στην ώρα του. Και ηχούν πολύ ειρωνικά στον αντίλαλο ενός successstory που μετατρέπει την εργασία σε λάστιχο και τον μισθό σε φιλοδώρημα.
Φαίδων Τασόπουλος
Είμαι 29 χρονών. Σπούδασα μηχανολόγος στο Βόλο. Όταν τελείωσα το 2012 δεν υπήρχε δουλειά στον κλάδο και πήγα να εργαστώ ως τεχνίτης σε καράβι για ένα 8μηνο. Έπειτα έκανα αιτήσεις σε διάφορες δουλειές. Θυμάμαι μια φορά
σε μια συνέντευξη με ρώτησε ένας πλοιοκτήτης: «Θέλετε να πληρώνεστε κιόλας;». «Ξέρετε, δεν είμαι χομπίστας, είμαι επαγγελματίας» του απάντησα. Στο μεταξύ είχα κάνει αίτηση στο Voucher. Στην αρχή με στέλνανε σε άσχετες εταιρείες πχ σε καταστήματα καλλυντικών. Πήγα από περιέργεια για να καταλάβω τι ακριβώς είχαν βρει ενδιαφέρον στο βιογραφικό μου. Με τα πολλά επιλέχθηκα και πήγα σε μια ναυτιλιακή εταιρεία. Η τριμερής σύμβαση έλεγε ότι θα πληρωθούμε σε δύο δόσεις. Στην πρώτη δόση έπρεπε να πάρουμε 400 ευρώ, τελικά πήραμε 305 γιατί εφαρμόστηκε παρακράτηση φόρου. Στη δεύτερη δόση αντί για 2300 ευρώ, πήραμε 1776. Οι μηχανικοί, όπως εγώ, έπρεπε επιπλέον να καλύψουμε μόνοι μας τις ασφαλιστικές εισφορές στο ΤΣΜΕΔΕ. Με το που πηρά τα χρήματα πλήρωσα το Ταμείο. Υπολόγισε 1776 – 1035 μένουν 700 ευρώ περίπου. Δούλεψα 5 μήνες, 5νθήμερο 6ωρο όπως όριζε το πρόγραμμα και αν κάνεις τη διαίρεση θα καταλάβεις ότι έπαιρνα 140 ευρώ το μήνα. Αν τώρα μου πουν ότι πρέπει να πληρώσω και φόρο, μάλλον μέσα μπήκα. Νιώθω σα να είμαι όχημα μετακίνησης χρημάτων. Από το ΕΣΠΑ τα πήγα στο Ταμείο και την Εφορία. Φτιάξαμε μαζί με άλλους την πρωτοβουλία V for Voucher-αδες για να μαζέψουμε πληροφορίες και να έχουμε τουλάχιστον ένα δίκτυο νομικής υποστήριξης. Αυτό που διαπίστωσα ήταν ότι δεν υπήρχε κανένας απολύτως έλεγχος από την Πολιτεία. Δεν είσαι εργαζόμενος, είσαι ωφελούμενος και έχεις μηδέν δικαιώματα. Αυτό που τους ενδιαφέρει μόνο είναι να εκτονώνουν λίγο τα νούμερα της ανεργίας. Τώρα πήρα το ρίσκο να δουλέψω ως ελεύθερος επαγγελματίας. Βέβαια όταν είσαι νέος, δεν έχεις πελατολόγιο και φορολογείσαι με 46% τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Εννοείται ότι μένω με την οικογένεια μου. Πιστεύω ότι αλλάζουν τα πράγματα, θέλει όμως προσπάθεια κι οργάνωση.

Παυλίνα Κατσή
Είμαι 33 ετών και έχω σπουδάσει μουσικός. Αυτή την περίοδο κάνω τρεις δουλειές για να τα βγάλω πέρα. Τα Σάββατα τραγουδάω σ’ ένα μαγαζί, παραδίδω ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδάκια και κάνω φωνητική σ’ ένα δήμο της Αττικής. Εκεί δουλεύω 4 χρόνια αλλά φέτος έχω να πληρωθώ από την αρχή του χρόνου. Από βδομάδα σε βδομάδα ρωτάω και ακούω ένα «θα». Συχνά κάθομαι πέρα από το ωράριο μου και βεβαίως κανείς δεν πληρώνει υπερωρίες. Απλά είναι μια δουλειά που εγώ την αγαπάω πολύ, γι’ αυτό υπάρχει μια ανοχή από μένα και μια εκμετάλλευση απ’ αυτούς. Επιπλέον είμαι ανασφάλιστη γιατί ένσημα μου βάζουν μόνο στη νυχτερινή μου δουλειά αλλά αυτά είναι πολύ λίγα και δεν έχω κάλυψη. Εμενα μόνη μου για οκτώ χρόνια και τώρα αναγκάστηκα να επιστρέψω στο πατρικό μου. Κάνω τρεις δουλειές και δε μπορώ να εξασφαλίσω ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Το θέμα δεν είναι μόνο βιοποριστικό. Δεν εξελίσσεσαι επαγγελματικά και ανθρώπινα. Οκ, δεν έχω πάθει κάτι που δε βγαίνω τόσο συχνά όπως παλιά. Μου λείπει όμως που δε μπορώ να κάνω ένα ταξίδι στο εξωτερικό ή να παρακολουθήσω ένα σεμινάριο.

Γιώργος Μητσοσκούρας
Είμαι 32 ετών. Τελείωσα τη σχολή Σκαραμαγκά και ΤΕΙ Πληροφορικής. Από τα 16 μου, το 1998, πήγα για δουλειά στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στο τμήμα Τροχαίου Υλικού. Τότε τα Ναυπηγεία είχαν 3000 εργαζόμενους. Στην αρχή έκανα μαθητεία και μετά υπέγραψα σύμβαση αορίστου χρόνου. Όλα ήταν εντάξει μέχρι το 2009 που σταμάτησαν να μας πληρώνουν. Από τότε πήραμε μόνο κάποια επιδόματα. Ξεκινήσαμε δικαστικό αγώνα, δικαιωθήκαμε πρωτόδικα και τώρα περιμένουμε τον Άρειο Πάγο. Το τραγικό είναι ότι δε μας κοινοποίησαν ποτέ απόλυση. Έτσι ούτε αποζημίωση μπορούσαμε να πάρουμε, ούτε να μπούμε στο ταμείο ανεργίας. Σκέψου ότι το Τμήμα Τροχαίου Υλικού είχε 140 άτομα. Σ’ αυτό το διάστημα δύο συνάδελφοι πέθαναν, ένας από καρδιά κι ο άλλος επιβαρύνθηκε από την κακή ποιότητα ζωής γιατί είχε διαβήτη. Για δύο χρόνια περίπου, έως το 2011, πήγαινα κάθε μέρα στο Ναυπηγείο με δικά μου έξοδα, όπως έκαναν και άλλοι συνάδελφοι για να κατοχυρώνουμε τουλάχιστον την παρουσία μας. Μετά ξεκίνησα να ψάχνω δουλειά. Έκανα μεροκάματα όπου θες, σερβιτόρος, μεσίτης, πωλητής. Το τελευταίο εξάμηνο δουλεύω σε μια επιχείρηση αλλά πριν λίγες μέρες μου ανακοίνωσαν ότι θα απολυθώ. Ξανά τα ίδια. Είμαι στον αέρα στην πραγματικότητα. Περιμένω μόνο τις αποφάσεις των δικαστηρίων αλλά στην Ελλάδα πρέπει να περάσει μια δεκαετία για να βρεις το δίκιο σου. Το να ψάχνεις για δουλειά και να μη βρίσκεις, αν δεν το χεις βιώσει, δε μπορείς να το καταλάβεις. Δεν έχω σκεφτεί όμως να φύγω από την Ελλάδα. Εδώ θα κάτσω και θα το παλέψω. Έχω οργή αλλά και τη συνείδηση μου ήσυχη.

Άλκηστης Κοτσιά
Είμαι 29 ετών. Το Μάιο του 2009 τελείωσα την Ιατρική Αθήνας. Έκανα αγροτικό κι ένα κομμάτι της ειδικότητας στην επαρχία. Το Γενάρη του 2013 επέστρεψα στην Αθήνα και από τότε είμαι στην αναμονή για ειδικότητα. Με μια αισιόδοξη προσέγγιση θα ξεκινήσω σε ένα  χρόνο περίπου. Τώρα δουλεύω στον ασφαλιστικό οργανισμό ενός δήμου με σύμβαση έργου. Είναι από Δευτέρα έως Παρασκευή, πέντε ώρες το απόγευμα. Πριν από την κρίση εκεί έπαιρνες 18.000 μικτά το χρόνο. Φέτος αυτά που θα πάρω εγώ θα είναι περίπου 10.000 ευρώ μικτά. Πληρώθηκα πρώτη φορά το Σεπτέμβρη και οι καθυστερήσεις είναι μεγάλες. Επιπλέον καλύπτω μόνη μου τις ασφαλιστικές εισφορές στο ΤΣΑΥ. Τον Απρίλη βρήκα δουλειά και σ’ ένα ερευνητικό πρόγραμμα του πανεπιστημίου με τετράμηνη σύμβαση. Το καλό είναι ότι αυτό τουλάχιστον είναι ενδιαφέρον. Γι’ αυτό το λόγο έμεινα στην Ελλάδα γιατί είχα ξεκινήσει διαδικασία να φύγω. Θεωρητικά θα πληρωθώ κάποια στιγμή. Αυτή τη στιγμή πάντως πληρώνομαι μόνο όταν κάνω συνοδεία σε σχολικές εκδρομές. Μου χρωστάνε ακόμα εφημερίες από το νοσοκομείο που ήμουν στην επαρχία. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Τα πράγματα που ασχολούμαι, αν εξαιρέσεις το ερευνητικό που θα τελειώσει σύντομα, δεν έχουν επιστημονικό ενδιαφέρον. Το ζήτημα δεν είναι απλώς να επιβιώνεις. Πρέπει να είσαι παραγωγικός, να μαθαίνεις πράγματα στο πεδίο σου. Τώρα κανονικά έπρεπε να είμαι ήδη παιδίατρος. Αντί γι’ αυτό έχω αναμονή κι άλλα τρία χρόνια ειδικότητας. Συμφοιτητές μου, μικρότεροι από μένα, που έφυγαν στο εξωτερικό θα γυρίσουν ειδικευμένοι. Μας βάζουν φρένο χωρίς λόγο. Χάνουμε χρόνο στην πιο δημιουργική μας εποχή. Και στα 35 μου που θα τελειώσω την ειδικότητα, πάλι στην ανασφάλεια θα επιστρέψω. Έχει σπάσει προ πολλού το πρότυπο του γιατρού που έχει μια καλή δουλειά και μια καταξίωση. Εμείς μεγαλώσαμε με την προσδοκία να υπηρετήσουμε τη δημόσια υγεία. Κι αυτό πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε.

Οδυσσέας Αϊβαλής
Είμαι 27 χρονών. Τελείωσα το 2011 Παιδαγωγικά στο Ρέθυμνο. Το Σεπτέμβρη έκανα ένα 5μηνο Voucher στο site μιας αθλητικής εφημερίδας. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι πληρώνεσαι δύο μήνες αφού τελειώσεις το πρόγραμμα κι όλο αυτό το διάστημα πρέπει να καλύπτεις μόνος σου τα έξοδα σου. Καθαρά βγαίνουν περίπου 2000 ευρώ, χωρίς καν να έχεις συντάξιμα ένσημα. Βέβαια, εργάζεσαι κανονικά και καλύπτεις πάγιες ανάγκες. Στην ιστοσελίδα που ήμουν εγώ, απέλυσαν όλους τους εργαζόμενους και τώρα δουλεύουν μόνο με Voucher. Ένας φίλος μου δούλευε σε ένα φροντιστήριο με Voucher και του ζητούσαν εκτός από το διδακτικό έργο, να μοιράζει φυλλάδια και να καθαρίζει. Τώρα κάνω ένα μεταπτυχιακό και στέλνω πάλι βιογραφικά. Μένω φυσικά με τους γονείς μου. Αν δεν υπήρχε αυτή η στήριξη θα αντιμετώπιζα σοβαρό πρόβλημα. Σκέφτομαι πάντως ότι μ’ αυτές τις συνθήκες κι όταν θα τελειώσω το μεταπτυχιακό, δύσκολα θα βρω σταθερή δουλειά. Γι’ αυτό προσωπικά απ’ το να αλλάζω δουλειές, προτιμώ να προσπαθήσω να αλλάξω τις συνθήκες. Η στάση της απάθειας βοηθάει αυτούς που διαλύουν τις ζωές μας. Τώρα τελευταία συζητάω μαζί με άλλους, μήπως φτιάξουμε μια ομάδα και δημιουργήσουμε κάτι δικό μας στα πρότυπα της συνεταιριστικής αλληλέγγυας οικονομίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου