Να παραμείνει η Κοινωνιολογία πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα

Γράφει ο Εκπαιδευτικός ΠΕ78 Κοινωνικών Επιστημών Πατρώνης Γιάννης

     Η Κοινωνιολογία αποσύρεται από πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, κάτι που θα έχει συγκεκριμένες συνέπειες για τους μαθητές. Ας δούμε τι σημαίνει αυτό, ας δούμε τι θα λείψει από το γνωστικό πεδίο των μαθητών αν η Κοινωνιολογία αποσυρθεί από πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα, ρίχνοντας μια ματιά στο ίδιο το βιβλίο,
στις ενότητες που αυτό αναφέρεται μέσα από μερικές φράσεις του.
    Το βιβλίο αναφέρεται στην γέννηση της Κοινωνιολογίας, την  κοινωνιολογική σκέψη αλλά και σε θεωρίες κλασικών θεμελιωτών όπως: «Οι πολιτικοί της εποχής εκείνης ξεκινούν μια προσπάθεια να θεραπεύσουν αυτά που αποκαλούν κοινωνικά προβλήματα…..», «η κοινωνική θεωρία έρχεται συχνά να ανατρέψει αυτά που ισχυρίζεται μια απλοποιημένη και συχνά μη ορθολογική κατανόηση της πραγματικότητας», «…συνεπώς η κοινωνιολογική φαντασία αμφισβητεί τις κοινότοπες ερμηνείες της κοινωνικής συμπεριφοράς…», «…η ανώτερη μορφή του θετικού πνεύματος και μπορούσε να συμβάλει στην ευημερία της κοινωνίας, αν χρησιμοποιούσε την επιστημονική παρατήρηση…..».
    Ασχολείται και με την έννοια της ανομίας και των επιπτώσεων που αυτή έχει κατά Ντυρκέμ και Μέρτον: «..η έννοια της ανομίας είναι βασική στο έργο του Ντυρκέμ και την συνδέει με τις μεταβολές που παρατηρούνται στο σύγχρονο κόσμο, μεταβολές που είναι τόσο γρήγορες και τόσο έντονες, ώστε να δημιουργούνται σε πολλούς ανθρώπους συναισθήματα ματαιότητας ή απελπισίας».      Έννοιες όπως ο εξορθολογισμός της κοινωνίας και πώς αυτός οδήγησε ένα πιο οργανωμένο κράτος και κοινωνία κατά Βέμπερ: «…ο Βέμπερ θεώρησε τον εξορθολογισμό ως ένα κλειδί που μας επιτρέπει να δούμε την μετάβαση από την προβιομηχανική κοινωνία στην καπιταλιστική βιομηχανική κοινωνία..».   Το βιβλίο αναφέρεται επίσης στην χρησιμότητα της επιστήμης αυτής στην κοινωνία και στην ζωή των ανθρώπων: «η Κοινωνιολογία συμβάλει στην απελευθέρωση των ατόμων από τη μοιρολατρία».
    Διδάσκονται οι έννοιες των ανισοτήτων, των κοινωνικών τάξεων, της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, της φτώχειας, της ανεργίας και των συνεπειών τους: «ο περιορισμός των ανισοτήτων ανάμεσα στις χώρες αποτελεί μια πρόκληση για την παγκόσμια κοινωνία»,  «Κοινωνικές ανισότητες υπάρχουν σε όλο τον κόσμο και αφορούν αγαθά και υπηρεσίες που για τους περισσότερους ανθρώπους είναι αυτονόητα», «συχνά γίνεται διάκριση μεταξύ απόλυτης και σχετικής φτώχειας…», «μια σημαντική συνέπεια της φτώχειας είναι και η παιδική εργασία ….»
    Επίσης το σχολικό βιβλίο κάνει αναφορά στην πολύ σημαντική έννοια της κοινωνικοποίησης, των φορέων κοινωνικοποίησης και των διαφόρων θεωριών γύρω από την διαμόρφωση της προσωπικότητας και του ψυχισμού του ατόμου (Φρόυντ –Μιντ κ.α.): «η κοινωνικοποίηση είναι μια αμφίδρομη διαδικασία ανάμεσα στον πομπό και τον δέκτη», «το εκείνο (id) το οποίο περιλαμβάνει τα βιολογικά ένστικτα και τις ροπές», «το υπερεγώ (superego) που αποτελεί το σύνολο των κανόνων συμπεριφοράς……», «ως πρωτογενής φορέας κοινωνικοποίησης η οικογένεια διαμορφώνει σημαντικά τους κανόνες, τις αξίες του παιδιού….», «πολλές φορές ο θρησκευτικός λόγος μπορεί να λειτουργήσει απελευθερωτικά για τα μέλη μιας κοινωνίας …..όπως στα κινήματα κοινωνικής διαμαρτυρίας κατά της εκμετάλλευσης, της αποικιοκρατίας και του ρατσισμού….», «τα ΜΜΕ ……..μεταξύ άλλων κατασκευάζουν είδωλα, μπορούν να επηρεάσουν βαθιά τη σκέψη των ατόμων, αλλά κα ολόκληρη την προσωπικότητά τους», «το κράτος……. διαμορφώνει τα πρότυπα των κυβερνωμένων…..(πχ η συμπεριφορά και το ήθος των κυβερνώντων επηρεάζει το αίσθημα δικαίου του πολίτη, προάγει  ή υπονομεύει τη διαφάνεια, την ισονομία)», «η πολιτική κοινωνικοποίηση του ατόμου ξεκινά ήδη από την οικογένεια…».     Επιπλέον γίνεται αναφορά στον ρόλο της εκπαίδευσης στο διαρκώς μεταβαλλόμενο κοινωνικό περιβάλλον, αλλά και το ρόλο της εργασίας: «η εκπαίδευση συμβάλει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου και κατ’ επέκτασης της κοινωνίας…..», «η χρήση  του διαδικτύου και η παροχή εργασίας μέσω αυτού δημιούργησαν  την τηλεργασία…..».
    Το κράτος, η πολιτική εξουσία, τα διάφορα καθεστώτα, έχουν εξέχουσα θέση στο βιβλίο: «το κράτος σύμφωνα με τον Βέμπερ κατέχει το μονοπώλιο της έννομης βίας», «τα χαρακτηριστικά του ολοκληρωτισμού είναι…………… η ύπαρξη μονοκομματισμού, η ύπαρξη σχεδίου εκφοβισμού των πολιτών, ο απόλυτος έλεγχος του στρατού…….», «το μοντέλο των ελίτ αφορά κυρίως την αμερικανική κοινωνία και δείχνει την καθολική κυριαρχία του οικονομικού παράγοντα πάνω στον πολιτικό», « …….. τα σύγχρονα κόμματα, έχοντας τον ρόλο του βασικού διαμεσολαβητή μεταξύ κοινωνίας και εξουσίας………», «ο Ν. Μπόμπιο ισχυρίζεται ότι η δημοκρατία είναι η κατ΄εξοχήν μορφή διακυβέρνησης που βασίζεται  στους νόμους. Από τη στιγμή  κατά την οποία ένα δημοκρατικό καθεστώς παραβλέπει αυτή την αρχή, μεταστρέφεται πολύ γρήγορα από δημοκρατία σε μια αυταρχική μορφή εξουσίας».
    Ο πόλεμος και η τρομοκρατία δεν θα μπορούσαν να λείπουν από ένα βιβλίο μιας και αποτελούν έννοιες που κυριαρχούν στην σύγχρονη πραγματικότητα:  «πόλεμος σημαίνει να σκοτώνονται μεταξύ τους άνθρωποι που δεν γνωρίζουν ο ένας τον άλλον για τα συμφέροντα ανθρώπων που γνωρίζονται μεταξύ τους, αλλά δεν αλληλοσκοτώνονται  (Paul Ambroise Valery)», «τέλος θεωρείται  ότι η οικονομική ανάπτυξη των χωρών, η εξάλειψη της φτώχειας, η εκπαίδευση για όλους, η ενίσχυση της δημοκρατίας, η καλλιέργεια του διαλόγου………… μπορούν να επιδράσουν θετικά στην αντιμετώπιση των προκαταλήψεων, του ρατσισμού και της οργανωμένης βίας.
    Όλες αυτές και άλλες πολλές έννοιες όπως οι προκαταλήψεις, τα στερεότυπα, η παραβατικότητα, τα εγκλήματα του λευκού κολάρου, οι μηχανισμοί άμυνας, η διεπιστημονική προσέγγιση, η πολιτική αλλοτρίωση, η κοινή γνώμη, οι ομάδες πίεσης ή συμφερόντων, τα πολιτικά κόμματα, η επανακοινωνικοποίηση, ο σωφρονισμός, η θρησκεία, η σειρά συναρμολόγησης, ο τεϋλορισμός και φορντισμός, το μοντέλο των ανθρώπινων σχέσεων, αλλά και οι εποικοδομητικές συζητήσεις που μπορούν να αναπτυχθούν γύρω από αυτές, θα μπορούσαν να δώσουν μια διαφορετική ώθηση στην νέα γενιά, στην προσωπικότητα τους, στην ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψη και κατ΄επέκταση μια ελπίδα στο χτίσιμο της χώρας μας για ένα καλύτερο μέλλον. Επιπλέον η συντριπτική πλειοψηφία των πανεπιστημιακών τμημάτων του προσανατολισμού ανθρωπιστικών, νομικών και κοινωνικών επιστημών, περιλαμβάνει την κοινωνιολογία στο πρόγραμμα σπουδών της άρα η εξέταση της Κοινωνιολογίας σε επίπεδο πανελληνίων είναι αυτονόητη.
Επομένως η Κοινωνιολογία χρειάζεται, έχει θέση, έχει λόγο ύπαρξης και αυτό είναι φανερό.